וויפֿל אייער אַ וואָך איז געזונט צו עסן?
How Many Eggs a Week Is It OK to Eat?
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
מיט בערך 40 יאָר צוריק האָט די „אַמעריקאַנער האַרץ־אַסאָציאַציע‟ פּובליקירט אַ באַריכט, דערקלערנדיק, אַז מענטשן זאָלן עסן וואָס ווייניקער אייער, ווײַל די געלעכלעך, וואָס האָבן אַ הויכן פּראָצענט כאָלעסטעראָל, קאָנען פֿאַרגרעסערן די סכּנה פֿון אַ האַרץ־ אָדער מוח־אַטאַק. ווי אַ רעזולטאַט, עסן הײַנט אַ סך מענטשן אָמלעטן געמאַכט בלויז מיט די ווײַסלעך.
זינט דעמאָלט האָבן אָבער אַ צאָל קלינישע שטודיעס אָנגעוויזן, אַז דער כאָלעסטעראָל פֿון אייער און אַנדערע פּראָדוקטן, וואָס קומען פֿון חיות, האָבן אַ קנאַפּע ווירקונג אויפֿן כאָלעסטעראָל, וואָס געפֿינט זיך אינעם בלוט בײַ מענטשן.
אַ פּרוּוו צו פֿאַרשטיין דאָס היפּער־אַקטיווע קינד
A Closer Look at Children with ADHD
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
ווען מײַנע קינדער זענען געווען קליין, האָב איך יאָרן לאַנג געאַרבעט אין ייִדישע זומער־לאַגערן, און איך געדענק ווי יעדן אינדערפֿרי האָבן זיך בײַ דער אַמבולאַטאָריע אויסגעשטעלט צענדליקער קעמפּערס (כּמעט אַלע פֿון זיי — ייִנגלעך), כּדי אײַנצונעמען זייער טעגלעכע דאָזע פֿון „ריטאַלין‟, „אַדעראָל‟ און אַנדערע ערנסטע מעדיקאַמענטן, וואָס באַהאַנדלען די סימפּטאָמען פֿון ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder): שוועריקייטן בײַם אײַנזיצן אויף אַן אָרט, אָדער בײַם קאָנצענטרירן זיך אויף געוויסע אויפֿגאַבעס, און אַ טענדענץ צו זוכן כּסדר עפּעס נײַס צו טאָן.
ADHD איז הײַנט דער פֿאַרשפּרייטסטער פּסיכיאַטאָרישער דיאַגנאָז פֿון יונגע לײַט אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן. 11% פֿון די קינדער צווישן 4 און 17 יאָר האָבן שוין באַקומען אַזאַ דיאַגנאָז.
עסן שפּעט בײַ נאַכט קאָן זײַן געפֿערלעך
Eating Late at Night Can Be Dangerous
די ייִדן, וועלכע גייען פֿרײַטיק־צו־נאַכטס אין שיל, זענען שוין צוגעוווינט, בפֿרט פֿרילינג־ און זומערצײַט, צו עסן שפּעט וועטשערע. אויב מע בענטשט ליכט אַכט אַ זייגער, קומט מען נישט צוריק פֿון דער שיל ביז 9, און ביז מע זינגט אָפּ „שלום־עליכם‟, „אשת־חיל‟, מע בענטשט די קינדער, מאַכט קידוש און המוציא, איז שוין האַלב צען.
פּסח צום סדר, הייבט מען, געוויינטלעך, נישט עסן ביז 10:30 אָדער 11:00 בײַ נאַכט.
דעם 25סטן אָקטאָבער האָט די „ניו־יאָרק טײַמס‟ אָפּגעדרוקט אַן אַרטיקל, וואָס האָט אַ ביסל איבערגעשראָקן די ייִדן, וואָס האָבן זיך שוין צוגעוווינט צו די שפּעטע מאָלצײַטן.
7 סודות וועגן אײַער קינד
7 Secrets About Your Child
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
1). אײַערע קינדער ווילן שטאַרק רעדן וועגן די פּראָבלעמען אין דער משפּחה, וואָס זיי פֿאַרשטייען נישט. „איר מיינט טאַקע, אַז קיינער ווייסט נישט וואָס עס טוט זיך בײַ אײַך אין דער היים?‟ — האָט איין שול־דירעקטאָר געפֿרעגט. „מיר הערן וועגן אײַערע פֿינאַנציעלע צרות, די קריגערײַען, אײַער אַלקאָהאָל־פּראָבלעם. מיט דער צײַט דערוויסן מיר זיך מער וויפֿל מיר ווילן וויסן.‟
אַ לערער גיט צו: „קינדער דערציילן אונדז אָפֿט, וואָס עס טוט זיך אין דער היים — וועגן געלט, רעליגיע, פּאָליטיק, אַפֿילו אײַערע מעדיצינישע אָפּעראַציעס.‟
געבראָטענער סעלעריע־וואָרצל
Roasted Celery Root
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
1/2־1 לעפֿעלעך קמיניק־קערעלעך (cumin seeds)
1 סעלעריע (celery root), בערך 1/2־2 פֿונט (1.13 קילאָ)
3 לעפֿל איילבערט־בוימל
זאַלץ און שוואַרצער פֿעפֿער
1 קליינע רויטע ציבעלע
קאַליפֿיאָר־פּײַ
Cauliflower Pie
1 גרויסער קאַליפֿיאָר
5 לעפֿל איילבערט־בוימל
2 ציינדלעך קנאָבל, צעהאַקט
זאַלץ און שוואַרצער פֿעפֿער (לויט אײַער געשמאַק)
2 אייער
אַ ביסל קורקומע
2 לעפֿל מעל
שפּריצבוימל
4 לעפֿל גראָבע ברייזל
טשאָלנט מיט גערשטן און פֿלייש
Beef and Barley Stew
דער רעצעפּט פֿאָדערט אַן עלעקטרישן טאָפּ (crockpot) — אַ גאָלדענע המצאה, ווײַל מע גיט אין אים אַרײַן אַלע אינגרעדיענטן, מע פֿאָרט אַוועק צו דער אַרבעט, און ווען מע קומט אַהיים — וואַרט אויף אײַך אַ גרייטע מאָלצײַט.
אויב איר האָט נישט קיין עלעקטרישן טאָפּ, קענט איר ניצן אַ געוויינטלעכן טאָפּ, און שטעלן אים איבער דעם קלענסטן פֿײַער אויפֿן אויוון.
מאַנדל־כרעמזלעך
Almond Chremslach
פֿון איוו יאַכנאָוויץ, שׂרה־רחל שעכטער
די כרעמזלעך זענען געשמאַק אַליין — אָדער באַגלייט מיט סמעטענע אָדער אונדזער מאַראַנצן־לימענע סירופּ.
וואַרפֿט נישט אַרויס דעם אתרוג!
Don’t Throw Away That Esrog!
אויף ייִדיש זאָגט מען וועגן אַ זאַך, וואָס האָט נישט קיין ווערט, אַז ס׳איז ווי אַן אתרוג נאָך סוכּות. אַז מע נעמט אָבער אין באַטראַכט, אַז אַן אתרוג קאָסט, צום ווייניקסטן, דרײַסיק דאָלאַר, איז כּדאַי זיך צו דערוויסן וואָס קאָן מען יאָ טאָן מיט דער פֿרוכט, נאָך דעם ווי מע האָט אים אויסגעניצט אויף יום־טובֿ.
אין אַן אַרטיקל אין „טאַבלעט‟ לעצטנס, שרײַבט טאָבי סאָנעמאַן, וועגן פֿאַרשידענע מינהגים אויפֿן סמך פֿון ייִדישן פֿאָלקלאָר. צוליב דעם וואָס די פֿרוכט זעט אויס ווי די ברוסט פֿון אַ פֿרוי, האָט מען עס פֿאַרבונדן מיט ענינים פֿון שוואַנגערן און געבורט. אַ פֿרוי אָן קינדער וועלכע האָט געוואָלט אַ זון, האָט מען געעצהט אָפּצובײַסן דעם פּיטום. אַ טראָגעדיקע פֿרוי, וואָס עסט דעם אתרוג נאָך סוכּות, לויט דער גמרא, וועט האָבן אַ „זיס־שמעקנדיק‟ קינד — מיט אַנדערע ווערטער, אַ געראָטן קינד. און אויב אַ קימפּעטאָרין וויל גרינגער מאַכן די ווייען, זאָל זי לייגן דעם פּיטום פֿונעם אתרוג אונטערן קישן.
טײַערע חתונות קאָנען שאַטן דעם זיווג־לעבן
Expensive Weddings Can Harm New Couple‘s Marriage
צוויי עקאָנאָמיע־פּראָפֿעסאָרן האָבן לעצטנס פּובליקירט אַ שטודיע, וואָס ווײַזט, אַז וואָס מער געלט חתן־כּלה גיבן אויס אויף די חתונה־הוצאָות, אַלץ גרעסער איז די מעגלעכקייט, אַז זיי וועלן זיך גטן.
נאָכן אַנאַליזירן די חתונה־בודזשעטן און דעם צײַט־דויער פֿונעם זיווג־לעבן פֿון 3,000 מענטשן, האָבן די פֿאָרשער, אַנדרו פֿראַנסיס און היוגאָ מיאַלאָן, פֿון עמאָרי־אוניווערסיטעט אין אַטלאַנטע, אַנטדעקט, אַז די פֿרויען, וואָס זייערע חתונה האָט געקאָסט מער ווי $20,000, האָבן זיך געגט 60% אָפֿטער ווי די פֿרויען, וועלכע האָבן געהאַט ביליקערע חתונות. און די מאַנסבילן, וועלכע האָבן באַצאָלט צווישן $2,000 און $4,000 אויף אַ קנס־רינג האָבן זיך געגט 30% אָפֿטער ווי די וועלכע האָבן אויסגעגעבן צווישן $500 און $2,000.
אַ צוואה איז נישט גענוג
A Will Isn’t Enough
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
ס’רובֿ מענטשן פֿאַרשטייען, אַז מע דאַרף פּלאַנירן יענעם נישט־געוווּנטשענעם טאָג, ווען מע וועט אַוועק פֿון דער וועלט. אַ מענטש דאַרף צוגרייטן אַ צוואה, און באַשטימען, וואָס פֿאַר אַ מיטלען די דאָקטוירים זאָלן ניצן (אָדער נישט ניצן) אָנצוהאַלטן דאָס לעבן, טאָמער וועט ער מער נישט קענען אויסדריקן זײַן פֿאַרלאַנג.
עס זענען אָבער דאָ אַנדערע פּרטים, וואָס די משפּחה און פֿרײַנד פֿונעם ניפֿטר וועלן דאַרפֿן האָבן — זאַכן, וואָס פֿאַלן קיינעם נישט אײַן ביז זיי אַליין פֿאַרלירן נישט אַ נאָענטן מענטשן.
ווי ווערט מען פּטור פֿונעם שימלדיקן ריח אין קעלער?
Getting Rid of the Musty Smell in the Basement
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
ס׳רובֿ פֿון אונדז פֿאַרברענגען אַ היפּש ביסל צײַט אין קעלער. דאָרט שטייען, געוויינטלעך, די וואַשמאַשין און טריקן־מאַשין; אַ טייל מענטשן ניצן עס ווי אַ ביוראָ, און בײַ געוויסע משפּחות דינט עס ווי אַ שפּילצימער פֿאַר די קינדער.
אויב עס פֿילט זיך דאָרט שימל, איז אָבער זייער וויכטיק פּטור צו ווערן דערפֿון, ווײַל אויב נישט, וועט דער ריח מיט דער צײַט ווערן נאָך ערגער, און קאָן גורם זײַן אַ באַפֿאַל פֿון אינסעקטן.
ערשטנס, זאָל אַן אינסטאַלאַטאָר באַקוקן דעם קעלער צו פֿאַרזיכערן, אַז ס׳איז נישטאָ קיין לעכל אין די רערן, פֿון וואַנען עס רינט כּסדר אַרויס וואַסער. אויב יאָ, מוז מען עס גלײַך פֿאַרריכטן; אויב נישט, קענט איר אויסטריקענען דעם קעלער דורך די 6 מיטלען:
מוזן שפּיטאָל־פּאַציענטן טראָגן די „אָפֿענע‟ כאַלאַטן?
Must Hospital Patients Wear Open-Back Gowns?
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
במשך פֿון די לעצטע יאָרן האָבן אַ סך שפּיטאָלן אַרומגערעדט די פֿראַגע, צי ס׳איז נייטיק, אַז דאָקטוירים זאָלן טראָגן די ווײַסע לאַבאָראַטאָריע־„קיטלען‟, און אַ טייל האָבן באַשלאָסן, אַז ניין. אַ צאָל אַנקעטעס פֿון פּאַציענטן האָבן געהאַט אָנגעוויזן, אַז די ווײַסע בגדים שאַפֿן אַ נישט־אײַנגענעם אײַנדרוק פֿון סופּעריאָריטעט בײַ די דאָקטוירים.
איצט האָבן די שפּיטאָלן אָנגעהויבן באַטראַכטן די פֿראַגע, צי זייערע פּאַציענטן מוזן טאַקע טראָגן שפּיטאָל־קליידער מיטן אָפֿענעם רוקן — אַ מלביש, וואָס רופֿט אַ מאָל אַרויס בושה און אומבאַקוועמלעכקייט בײַ די פּאַציענטן, וואָס טראָגן זיי.
סאַלאַט מיט בוריקעס און אַרוגולע
Beet and Arugula Salad
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
שפּריצבוימל
4 קליינע בוריקעס, נישט אָפּגעשיילטע
1 מאַראַנץ, אָפּגעשיילט
3 טעפּלעך אַרוגולע־בלעטער
3־4 לעפֿל צעהאַקטע וועלשענע ניס
1 לעפֿעלע באַלזאַמישער עסיק
1 לעפֿל רויטער ווײַן־עסיק
1 ציינדל קנאָבל, צעמאָלן
2 לעפֿל איילבערט־בוימל
זאַלץ און שוואַרצער פֿעפֿער, לויט אײַער געשמאַק
אַ האַרץ־אַטאַק בײַ פֿרויען
A Woman’s Heart Attack
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
מיר האָבן שוין אַלע געזען אין די האָליוווּד־פֿילמען, ווי עס זעט אויס אַ האַרץ־אַטאַק: דאָס פּנים פֿאַרקרימט זיך, מע כאַפּט זיך אָן בײַם ברוסטקאַסטן און מע חלשט אַוועק. אין אַן אַרטיקל אין דער „ניו־יאָרק טײַמס‟ לעצטנס, האָט די שרײַבערין, מאַרטאַ ווײַנמאַן ליר, דערציילט אַ געשיכטע, וואָס יעדער איינער וואָלט עס געדאַרפֿט לייענען, ווײַל עס אַנטפּלעקט אַ זאַך, וואָס ווייניק מענטשן ווייסן — בלויז די מאַנצבילן האָבן אַזוינע סימפּטאָמען. בײַ פֿרויען, זענען די סימנים פֿון אַ האַרץ־אַטאַק גאָר אַנדערע.
פֿרוי ליר דערציילט ווי איר מאַן, אַליין אַ דאָקטער, האָט געליטן פֿון אַ סעריע האַרץ־אַטאַקן אין די 1970ער יאָרן, ביז ער איז געשטאָרבן אין 1978. זײַנע סימפּטאָנען זענען טאַקע געווען זייער ענלעך צום „האָליוווּד־האַרץ־אַטאַק‟.
קוקורוזע־סאַלאַט מיט זוקיני
Corn and Zucchini Salad
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
4 קאַטשענעס קוקורוזע
4 קליינע זוקיניס
1/4 טעפּל צעשניטענע באַזיליק
1/4 טעפּל צעשניטענע פּעטרישקע
1/3 טעפּל איילבערט־בוימל
9 סודות פֿאַר אַ גליקלעכן משפּחה־לעבן
9 Secrets for a Happy Family Life
בײַם אָנהייב פֿון זײַן ראָמאַן, „אַנע קאַרענינאַ‟, שרײַבט לעוו טאָלסטוי: „גליקלעכע משפּחות זענען אַלע גלײַך, אָבער יעדע אומגליקלעכע משפּחה איז אומגליקלעך אויף איר אייגענעם אופֿן.‟
ברוס פֿיילער, אַ שרײַבער און „ניו־יאָרק טײַמס‟־קאָלומניסט, האָט מסתּמא אין זינען געהאַט דאָס ווערטל, ווען ער האָט אַליין אָנגעשריבן אַ בוך, The Secrets of Happy Families. אין דעם בוך, ברענגט ער 200 ניצלעכע סטראַטעגיעס, וואָס קאָנען פֿאַרבעסערן די באַציִונגען צווישן די משפּחה־מיטגלידער, און אַרײַנברענגען שלום־בית אין שטוב. צווישן זײַנע עצות אין בוך: דער ריכטיקער אופֿן צו עסן מאָלצײַטן אין איינעם, און עצות וועגן ליבן זיך.
אָט איז אַן אויסקלײַב פֿון אָט די סטראַטעגיעס:
שפּאַצירן העלפֿט אונדז בעסער טראַכטן
Walking Helps Us Think Better
ווען מע לייענט די טאָגביכער פֿון גרויסע שרײַבער, דערוויסט מען זיך ווי פֿאַרשפּרייט ס׳איז בײַ זיי געווען די טבֿע צו גיין אויף לאַנגע שפּאַצירן אין דרויסן.
אין אַן אינטערעסאַנטן אַרטיקל אין The New Yorker, האָט דער וויסנשאַפֿטלעכער זשורנאַליסט, פֿעריס דזשאַבער, ציטירט דעם אַמעריקאַנער פּאָעט, הענרי דייוויד טאָראָו: „מיר דאַכט זיך, אַז באַלד ווי מײַנע פֿיס הייבן אָן זיך צו באַוועגן, הייבן אויך אָן צו פֿליסן מײַנע געדאַנקען‟, און ער גיט איבער, אַז וויליאַם וואָרדסוואָרט האָט שפּאַצירט בערך זעקס מײַל אַ טאָג — אַ זאַך, וואָס ווערט טאַקע אָפּגעשפּיגלט אין זײַנע לידער וועגן קלעטערן אויף די בערג, און לאַנגע שפּאַצירן דורכן וואַלד.
צימעס
Tsimmes
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
צוויי מינים צימעס — אַ פֿליישיקער און אַ פּאַרעווער — פֿאַר אײַערע יום-טובֿדיקע סעודות.
די קונסט פֿון גוט שמועסן
Knowing the Art of Good Conversation
מע האָט אײַך פֿאַרבעטן אויף אַ שׁימחהלע שבת־צו־נאַכטס, וווּ עס וועלן מסתּמא זײַן ווייניק באַקאַנטע. איר פּוצט זיך צו אַ ביסל, דערפֿרישט דאָס מויל מיט אַ שווענקעכץ און גרייט זיך אין וועג אַרײַן.
כאָטש איר קוקט שוין פֿון לאַנג אַרויס אויף דעם אָוונט, הייבט אײַך אָן נאָגן אַ זאָרג אין האַרצן: מיט וועמען וועל איך דאָרט רעדן? וואָס קען איך זאָגן אַ פֿרעמדן, וואָס זאָל מאַכן אויף אים אַ גוטן אײַנדרוק?
מיר, אַלע, געדענקען אַזוינע מאָמענטן, ווײַל ס׳איז טאַקע נישט גרינג צו קומען אין אַ זאַל מיט לויטערע פֿרעמדע לײַט. עס זענען אָבער דאָ געוויסע עצות, וואָס קענען אײַך צוהעלפֿן בײַם אָנהייבן אַ שמועס און מאַכן אַ גוטן רושם אויף אַנדערע געסט:
-
אַהיים
Home -
רעקלאַמעס
Advertise -
אַבאָנעמענטן
Subscribe -
תּנאָים און באַדינגען
Terms and Conditions -
פּריוואַטקייט־פּאָליטיק
Privacy Policy -
וועגן „פֿאָרווערטס‟
About -
וועבזײַט־מאַפּע
Sitemap -
אָפּטיילן
Sections -
ר. ס. ס.
RSS
Copyright © 2020, The Forward Association, Inc. All rights reserved.
