אײַנגערעדט מעשׂיות
Received wisdom
פֿון גענאַדי עסטרײַך
איך האָב שוין שלום געמאַכט מיט דעם געדאַנק, אַז געשיכטע, ווי אַ סכום קענטענישן, עקזיסטירט נאָר פֿאַר אַ קליינער צאָל מענטשן און, דער עיקר, פֿאַר פּראָפֿעסיאָנעלע היסטאָריקער. דער ברייטער עולם האָדעוועט זיך מיט מיטאָלאָגיע. פֿאַר וואָס קומט עס פֿאָר? טיילווײַז, ווײַל לערנשולן שטעקן ניט אָן זייערע תּלמידים און סטודענטן מיט קיין חשק צו פֿאַרשטיין געשיכטע. שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם, וואָס אַן ערנסט בוך, געווידמעט דעם אָדער יענעם היסטאָרישן עפּיזאָד, צי דער אָדער יענער היסטאָרישער תּקופֿה, שטעלט מיט זיך פֿאָר אַ שווערע לעקטור, פֿאָדערט צײַט און געדולד. דערצו קלינגט מיטאָלאָגיע, בדרך-כּלל, שענער און לייגט זיך גרינגער אויפֿן שׂכל.
אַ זון אַ שלאַנג
The Son Who Was a Snake
פֿון באָריס סאַנדלער
אינעם שטעטל סאָראָקע, ממש אַ קאַצנשפּרונג פֿון בעלץ, האָט געוווינט אַ רײַכער ייִד, אַ פּאָסעסאָר, מיטן נאָמען חנניה. זײַן ווײַב האָט ניט געהאַט קיין קינדער. וואָס טוט מען אין אַזאַ פֿאַל? מע בעט גאָט, אָבער צום אייבערשטן זײַנען, אַ פּנים, זײַנע רייד ניט דערגאַנגען. דעמאָלט איז זײַן ווײַב געגאַנגען צום סאַדיגורער רבין און האָט בײַ אים געבעטן אַן עצה. וואָס זשע האָט זי דערהערט פֿונעם גרויסן רבין? ער האָט איר געהייסן מאַכן אַ מיצווה־וועטשערע פֿאַר אָרעמעלײַט.
ווען אַלע טישן זײַנען שוין אויסגערייניקט געוואָרן פֿון די געשמאַקע מאכלים, און די געסט האָבן זיך אָנגעשטאָפּט די קישקעס אויף להבא, האָט זיך אינעם גרויסן זאַל אַרײַנגעשטעלט אַן אַלטער מאַן מיט אַ לאַנגער ווײַסער באָרד. זײַנע קליידער האָבן אויסגעזען פֿאַרשטויבט און צעריסן, און זײַן גראָבער שטאָק וואָלט געקאָנט דערציילן פֿאַרכאַפּנדיקע געשיכטעס וועגן וואַנדער־וועגן.
אַ װינטער-הפֿסקה אין ייִדישלאַנד
Winter-Break in Yiddishland
פֿון רײזע טורנער
די אוניװערסיטעט-הפֿסקה װינטער־צײַט קען זײַן אַ געלעגנהײט צו פֿאַרברענגען מיט משפּחה און חבֿרים, אָנצונעמען אַ צײַטװײַליקע שטעלע, אָדער אפֿשר צו בױען אַ שנײמענטש אָדער צװײ. אָבער עטלעכע סטודענטן האָבן געהאַט דאָס מזל צו פֿאַרברענגען די װינטער־הפֿסקה בײַם לערנען זיך די ייִדישע שפּראַך און קולטור.
איך בין געװען צװישן די מזלדיקע. איך לערן זיך אױף אַ ראַבינערין אין „היברו קאָלעדזש‟ אין באָסטאָן, און זינט 2012 האָב איך אױסגעניצט יעדע אוניװערסיטעט-הפֿסקה, כּדי זיך צו לערנען ייִדיש, מערסטנס, בײַם ייִװאָ אין ניו-יאָרק. די אַנומלטיקע הפֿסקה איז נישט געװען קײן אױסנאַם: איך האָב פֿאַרבראַכט דרײַ װאָכן אין דער שטאָט ניו-יאָרק, כּדי צום צװײטן מאָל אָנטײלצונעמען אין דער ייִװאָ-װינטער-פּראָגראַם וועגן אַשכּנזישער ציװיליזאַציע. נעמענדיק אין באַטראַכט, אַז איך בין געפֿאָרן אַזש קיין ניו-יאָרק, בשעת ס’רובֿ אַנדערע אָנטײל-נעמער האָבן דאָרט געוווינט, האָב איך באַשלאָסן זיך צו לערנען אין װאָס מער קלאַסן, און זיך פֿאַרשריבן אױף פֿיר — אַ דאַנק דער ברײטהאַרציקער פֿינאַנציעלער הילף פֿון דער עלען פֿײַן־סטיפּענדיע.
נײַע נעמען אין דער ייִדישער לינגוויסטיק
New names in Yiddish linguistics
פֿון גענאַדי עסטרײַך
ס‘איז ניט קיין נײַעס, אַז ייִדישע לינגוויסטיק פֿאַרנעמט הײַנטיקע טעג זייער אַ באַשיידן אָרט אין די ייִדישע לימודים. מיט אַ פֿערטל יאָרהונדערט צוריק, און אַפֿילו אַ ביסל שפּעטער, האָט דאָס בילד אויסגעזען גאַנץ אַנדערש: אי מען האָט פּראָדוצירט מער אַקאַדעמישע פּראָדוקציע, אי ס‘איז פֿריילעכער געווען אין דעם שפּראַכקענערישן שטעטל — מע האָט זיך געקריגט, ממש געריסן שטיקער איינער פֿון דעם אַנדערן.
וואָס זײַנען געווען די סיבות פֿאַר אַזאַ ביטערער קריגערײַ? קודם-כּל, איז זייער אָנגעווייטיקט געווען די פֿראַגע: וווּ, ווען און ווי אַזוי איז אויפֿגעקומען די ייִדישע שפּראַך? איז דער יסוד אירער טאַקע אַ גערמאַנישער צי גאָר אַ סלאַווישער? און צווייטנס, אפֿשר נאָך מער אָנגעווייטיקט, איז געווען דער ענין פֿון דעם „שטומען אַלף‟. אַרום דעם דאָזיקן „אַלף‟, נעבעך, האָבן זיך געפֿירט זייער הייסע באַטאַליעס, אין וועלכע קיין געפֿאַנגענע האָט מען ניט גענומען.
-
אַהיים
Home -
רעקלאַמעס
Advertise -
אַבאָנעמענטן
Subscribe -
תּנאָים און באַדינגען
Terms and Conditions -
פּריוואַטקייט־פּאָליטיק
Privacy Policy -
וועגן „פֿאָרווערטס‟
About -
וועבזײַט־מאַפּע
Sitemap -
אָפּטיילן
Sections -
ר. ס. ס.
RSS
Copyright © 2020, The Forward Association, Inc. All rights reserved.
