ביז לעצטנס האָבן בלויז די אײַנוווינער פֿון די גרויסע שטעט זיך געהיט מיט זייער עסן, און אויסגעמיטן געוויסע אינגרעדיענטן, וואָס זיי האַלטן, אַז עס שאַט דעם געזונט. אָבער הײַנט היטן זיך שוין אויך מענטשן פֿון קליינע שטעט און שטעטלעך, און די שפּײַזפֿירמעס באַמיִען זיך שטאַרק צופֿרידנצושטעלן די נײַע פֿאַרלאַנגען.
די ריזיקע פֿירמע „דזשענעראַל מילס‟, למשל, האָט לעצטנס געמאָלדן, אַז זי וועט אויפֿהערן מאַכן אירע גרײַפּלעך (cold cereal) מיט קינסטלעכע קאָלירן און טעמען. די הינדל־פֿירמעס „פּערדו‟ און „טײַסאָן‟ באַגרענעצן איצט דעם באַניץ פֿון אַנטיביאָטיק אין זייערע הינער. „קרעפֿט‟ האָט געמאָלדן, אַז זי וועט מער נישט ניצן קינסטלעכע פֿאַרבן פֿאַר איר קאָמערציעל־פּראָדוצירטן מאַקאַראָני מיט קעז. „הערשיס‟ וועט ניצן „פֿרישע מילעך פֿון אָרטיקע פֿאַרמען‟ פֿאַר אירע שאָקאָלאַדן.
די באַשלוסן פֿון די באַרימטע פֿירמעס זענען אַ רעאַקציע אויף דעם וואָס די קאָנסומענטן האָבן במשך פֿון די לעצטע פּאָר יאָר זיי פּשוט פֿאַרלאָזט, צוליב די קינסטלעכע אינגרעדיענטן און הויכן פּראָצענט זאַלץ און צוקער אין זייערע פּראָדוקטן. אַפֿילו די פּראָדוצענטן פֿון מאַראַנצן־זאַפֿט, וואָס איז יאָרן לאַנג באַצייכנט געוואָרן ווי אַ וויכטיקער טייל פֿון אַ געזונטן פֿרישטיק, האָבן פֿאַרלוירן 45% פֿון זייערע קונים, ווײַל אַזאַ זאַפֿט האָט אַ הויכן פּראָצענט צוקער — אַ סך מער צוקער ווי דער זאַפֿט, וואָס אַ מענטש קאָן אויסקוועטשן פֿון פֿרישע מאַראַנצן בײַ זיך אין קיך.
אַמאָל פֿלעגן די קונים אין די שפּײַזקראָמען פֿאַרברענגען ס׳רובֿ פֿון דער צײַט בײַ די פּאָליצעס פֿון קאָמערציעל־צוגעגרייטע פּראָדוקטן, אָבער הײַנט קויפֿן זיי, צום גרויסן טייל, פֿרישע פּראָדוקטן: רויע פֿרוכטן און גרינסן, רוי פֿלייש, און פֿריש־געבאַקן ברויט און געבעקסן.
קריטיקער פֿון די גרויסע שפּײַזפֿירמעס טענהן, אַז אויב זיי ווילן ווײַטער אָנהאַלטן זייערע קונים, וועלן זיי מוזן צוצוגרייטן מער געזונטע שפּײַזן. זיי לייגן פֿאָר, אַז די פֿירמעס זאָלן שטאַרק שנײַדן דעם פּראָצענט צוקער אין זייערע פּראָדוקטן. אַפֿילו די יאָגורטן, וואָס זענען געמאַכט מיט פֿרוכט אַזוי ווי יאַגדעס, למשל, האָבן זייער אַ הויכן פּראָצענט צוקער; איין קאַרטאָנדל פֿון 8 אונץ (226 גראַם) קאָן האָבן 33 מיליגראַם צוקער!
די ריזיקע פֿירמע „נעסליס‟, וואָס מאַכט פֿאַרפֿרוירענע פּראָדוקטן, האָט לעצטנס אינוועסטירט 50 מיליאָן דאָלאַר אין אַ נײַער אײַנריכטונג, וואָס זאָל אויספּרוּוון נײַע פֿאַרפֿרוירענע מאכלים, אָבער האַנס טאַפּאַריאַ, אַ געשעפֿט־פּראָפֿעסאָר אינעם ניו־יאָרקער אוניווערסיטעט וואָרנט „נעסליס‟, אַז ס׳איז אַרויסגעוואָרפֿן געלט, ווײַל די הײַנטיקע קאָנסומענטן ווילן גיכער פֿריש־געמאַכטע מאכלים. „די פֿירמע וואָלט גיכער געדאַרפֿט אינוועסטירן אין געזונטע, פֿריש־געמאַכטע מאָלצײַטן, וואָס מע זאָל פֿאַרקויפֿן בײַם ׳דעלי׳־אָפּטייל פֿון די סופּערמאַרקן איבערן לאַנד,‟ האָט ער געזאָגט. „דאָס וואָלט געווען זייער איינציקער שאַנס אָנצוהאַלטן זייערע קונים.‟
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.