Oyneg Shabes

אַל דזשאָלסאָן זינגט „אַ חזנדל אויף שבת‟

Al Jolson sings “A Cantor on Shabbos”

  • Print
  • Share Share

מיר ברענגען אײַך אַ קלאַסיש ליד געזונגען פֿונעם גרויסן אַמעריקאַנער זינגער אַל דזשאָלסאָן (1886־1950), וואָס איז געבוירן געוואָרן אַסאַ יואלסאָן אין סרעדניק, לעבן קאָוונע, דער זון פֿון אַ חזן. געקומען קינדווײַז קיין אַמעריקע אין 1894, איז דער יונגער אַסאַ גיך געוואָרן אַ וואָדעוויל־שטערן. אין די 1920ער און 1930ער יאָרן איז ער געווען דער סאַמע פּאָפּולערער זינגער אין אַמעריקע, ספּעציעל אין די מוזיקאַלישע זשאַנערס „דזשאַז‟, „בלוז‟ און „רעגטײַם‟.

זייער פֿרי האָט דזשאָלסאָן זיך געמאַכט אַ נאָמען פֿאַרן אויפֿטרעטן מיטן פּנים באַשמירט מיט שוואַרצער פֿאַרב (blackface בלע״ז), וואָס דאָס ווערט הײַנט פֿאַררעכנט ווי ראַסיסטיש, אָבער איז דעמאָלט געווען אַ מאָדע אין אַמעריקע. דזשאָלסאָן אַליין איז געווען אַ קעגנער פֿון ראַסיזם, אַ פֿרײַנד פֿון אַ סך שוואַרצע מוזיקער, און האָט געשפּילט אַ וויכטיקע ראָלע אין ברענגען די שוואַרצע מוזיק פֿאַר אַ ברייטן אַמעריקאַנער עולם.

צום בעסטן איז דזשאָלסאָן הײַנט באַקאַנט פֿאַר זײַן ראָלע אינעם ערשטן „רעדנדיקן‟ פֿילם, „דער דזשאַז־זינגער‟, וואָס איז געוואָרן אַ ריזיקער דערפֿאָלג אין 1927, כאָטש בלויז אַ קליינער חלק איז באמת אַ קלאַנג־פֿילם: די מוזיקאַלישע סצענעס. הײַנט קען מען זען דעם גאַנצן פֿילם אין אַ גוטער קוואַליטעט (און אָן געלט) אין אינטערנעץ:

מיר ברענגען אײַך דזשאָלסאָנס נוסח פֿון „א חזנדל אויף שבת‟, ערשטנס, ווײַל ער זינגט עס זייער שיין, און צווייטנס, ווײַל דער פֿילם ווערט באַגלייט פֿון ענגלישע אונטערקעפּלעך.