טײַערע בינטל־בליצבריווניצע,
וואָס זאָל איך טאָן ווען קיין איינעם פֿון מײַנע חבֿרים גייט ניט גוט די טעג? ווי קען איך בעטן אַז מײַנע פֿרײַנד זאָלן מיר העלפֿן, ווען איך ווייס אַז זיי אַלע לײַדן פֿון אַ סך דרוק און שווערע פּראָבלעמען? און ווי אַזוי קען איך זיי העלפֿן, ניט אויסשעפּנדיק מײַנע אייגענע כּוחות? ווי אַזוי זאָלן מיר צוזאַמען איבערלעבן די דאָזיקע שווערע תּקופֿה?
אַ דאַנק,
פּשוט אויסגעמוטשעט
טײַערע אויסגעמוטשעטע,
איך פֿאַרשטיי אײַך. איך רעד כּסדר מיט אַ קרײַז פֿיר אָדער פֿינף חבֿרטעס, און אַ מאָל צעלאַכן מיר זיך פּשוט, ווײַל מיר זענען אַלע אַזוי אָנגעשפּאַנט די גאַנצע צײַט, אויף אַזוי ווײַט אַז מיר האָבן אַפֿילו אויסגעטראַכט אַ גאַנצע ריי ראָשי־תּיבֿותן אויף פֿאַרשיידענע נײַ־דעפֿינירטע סטרעס־שטימונגען! און מיר זענען אַלע אַן ערך אונטער דרוק צוליב די זעלביקע סיבות. איך פֿרעג זיך אויך אַ מאָל, פֿאַר וואָס זענען מיר אַזוי? וואָס טוט זיך מיט אונדזער דור? צי ווערן מיר נאָך מער סטרעסירט צוליב דעם וואָס מיר זאַפּן אײַן דעם סטרעס איינע פֿון דער אַנדערער?
אין דער אמתן, אָבער, מיין איך אַז ס’איז טאַקע גוט צו רעדן צווישן זיך וועגן די זאַכן. צרות רבים, חצי נחמה – בפֿרט אין אַ גרעסערער גרופּע. אַ שמועס צווישן צוויי מענטשן קען באַלד ווערן ערנסט, אָבער אין אַ גרופּע וויצלט מען זיך און מ’אַנטוויקלט פֿאַרשיידענע שעפֿערישע אופֿנים אָפּצולאַכן פֿון די צרות. דאָס קען פֿאַרמילדערן די שטימונג אַ ביסעלע.
איך מיין ס׳איז גוט צו באַלאַנגען צו אַ קליינער גרופּע באַקאַנטע וואָס האָבן צוטרוי איינער צום אַנדערן. מע קען שאַפֿן אַזוינע קרײַזן אויף אַ פֿאָרמעלן אופֿן (דורך אַ שול, ליטעראַרישן אָוונט, ספּאָרטקלוב, אד”ג) אָדער אומפֿאָרמעל (אַ גרופּע פֿרײַנד, קרובֿים אָדער מיטאַרבעטער וואָס פֿאַרברענגען אָפֿט צוזאַמען פּנים־אל־פּנים אָדער דורך דער אינטערנעץ). אַ געזונטער ציבור אַזאַ איז אַ יש פֿאַר זיך וואָס איז גרעסער ווי די מענטשן וואָס נעמען אָנטייל אין אים, און וואָס קען אונטערגעבן אַ ביסל פֿונעם אויפֿפֿרישנדיקן כּוח וואָס איר זוכט.
אַחוץ דעם זאָלט איר געפֿינען צײַט זיך אָפּצורוען און עסן, און אויך געלעגנהייטן זיך צו שפּילן, פּרוּוון בײַטן די פּראָבלעמאַטישע אַספּעקטן פֿונעם לעבן, פֿון אונדזערע סבֿיבֿות, און פֿון דער וועלט בכלל. עס איז אויך כּדאַי צו באַמערקן דאָס וואָס איז שיין און געזונט. אַ מאָל פֿאַרלײַכטערט עס טאַקע די שטימונג ווען מע טראַכט וועגן גוטע זאַכן און מע דערציילט איינער דעם אַנדערן וועגן שיינע מאָמענטן.
מיר וועלן איבערלעבן! באמת! איך האָף אַז די וועלט וועט אויך איבערלעבן, אָבער דאָס קען איך ניט גאַראַנטירן…
די בינטל־בליצבריווניצע
טײַערע בינטל־בליצבריווניצע,
איך האָב זיך באַקענט מיט אַ געוויסן בחור דורך דער אינטערנעץ אין די פֿריִע 2000ער יאָרן, ווען מיר זײַנען ביידע געווען דעפּרעסיווע צענערלינגען. נאָך דער דאָזיקער תּקופֿה האָבן מיר געשמועסט פֿון מאָל צו מאָל און זיך געטראָפֿן ווען איינער באַזוכט די שטאָט פֿונעם צווייטן, און ווײַטער קאָמוניקירט דורך די זיך אַנטוויקלענדיקע סאָציאַלע נעצן.
אין די לעצטע יאָרן וווינען מיר אין דער זעלביקער שטאָט, און טאַקע זייער נאָענט — מיר זײַנען כּמעט שכנים. ער האָט אָבער קיין מאָל ניט פֿאָרגעלייגט אַז מיר זאָלן זיך טרעפֿן. ער שרײַבט קורץ ווען ער דאַרף עפּעס פֿרעגן, און דערנאָך ווערט ער ווידער נעלם. אין עפּעס אַ מאָמענט האָב איך פֿאַרשטאַנען, אַז נאָר איך וויל אַז מיר זאָלן זיך טרעפֿן, און כ’האָב פּשוט אויפֿגעהערט אים צו שרײַבן. כ׳האָב געמיינט, אַז דאָס איז דער סוף פֿון אונדזער חבֿרשאַפֿט.
דאָס וואָלט געווען אַ נאָרמאַלער פֿאַל פֿון אַ פֿרײַנדשאַפֿט, וואָס איז אויסגעשטאָרבן אויף אַ נאַטירלעכן אופֿן. נאָר ער לאָזט זי ניט אין גאַנצן אויסשטאַרבן. כאָטש מיר טרעפֿן זיך שוין זייער זעלטן, און כאָטש ווען איך זע אים אויף דער גאַס זאָגן מיר זיך בלויז „גוט מאָרגן, גוט יאָר!‟ ווי צופֿעליקע באַקאַנטע, פֿירט ער זיך אויף די סאָציאַלע נעצן ווי מיר וואָלטן נאָך אַלץ געווען זייער נאָענטע חבֿרים. ער רופֿט זיך אָפּ אויף מײַנע פֿייסבוך־פּאָסטן מיט האַרציקע ווערטער, אָדער ער „לײַקט‟ אַלץ וואָס איך שטעל אַרויף, און פֿון בשותּפֿותדיקע חבֿרים הער איך, אַז ער האַלט אין איין זאָגן אַז איך בין אים נאָך אַלץ זייער וויכטיק. מיט אַ קורצער צײַט צוריק האָב איך אים ווידער געזען אויף אַ וועטשערינקע, און ער האָט כּמעט ניט גערעדט מיט מיר קיין וואָרט.
וואָס טוט זיך דאָ? צי האָבן די סאָציאַלע נעצן פֿאַרנומען דאָס אָרט פֿון מענטשלעכע באַציִונגען? ווי זאָל איך פֿאַרשטיין זײַן פֿירעכץ – צי זענען מיר נאָך חבֿרים, צי נישט?
אַ דאַנק,
אַ צעמישטע מילעניאַלקע
טײַערע מילעניאַלקע,
אפֿשר האָסטו באַמערקט אַז אין מײַן סאַמע ערשטער רובריק האָב איך געענטפֿערט אויף אַן ענלעכער פֿראַגע — אַ סימן טאַקע, אַז אײַער טעמע איז אַקטועל. עס קען זײַן, אַז אײַער חבֿר פֿילט זיך ווי די פֿרוי וואָס האָט געשטעלט די פֿריִערדיקע פֿראַגע אַזאַ — אַז ווירטועלע באַציִונגען זענען צו מאָל גרינגער צו פֿירן ווי די, וואָס אַנטוויקלען זיך פּנים־אל־פּנים. אפֿשר פֿילט ער זיך טאַקע נאָענט צו אײַך, נאָר צוליב עפּעס אַ סיבה איז אים שווער דאָס אויסצודריקן פּערזענלעך, און ער פֿילט זיך בכּוח זיך צו פֿאַרבינדן מיט אײַך נאָר דורך דער אינטערנעץ.
מײַן ערשטע פֿראַגע צו אײַך איז: וואָס ווילט איר אַליין? צי אינטערעסירט אײַך באמת דאָס פֿאַרברענגען מיט אים פּנים־אל־פּנים? אויב נישט, דאַרפֿט איר גאָרנישט נישט טאָן — איר קענט אָננעמען אַז ער איז אַ שעמעוודיקער, און געניסן פֿון אײַער אָנלײַן־פֿאַרבינדונג אויף וויפֿל עס לאָזט זיך. אויב דאָס אינטערעסירט אײַך שוין אויך נישט, קענט איר זיך פּשוט מאַכן ניט־וויסנדיק דערפֿון.
אויב איר זענט אין אים אָבער יאָ נאָך אַלץ פֿאַראינטערעסירט, קענט איר אים פּשוט פֿרעגן דירעקט וואָס טוט זיך. איר קענט זאָגן: „דו פֿילסט זיך, דאַכט זיך, נאָך אַלץ פֿאַרבונדן מיט מיר, אויף וויפֿל איך פֿאַרשטיי פֿון פֿייסבוך, אָבער דו לייגסט קיין מאָל ניט פֿאָר אַז מיר זאָלן זיך טרעפֿן פּנים־אל־פּנים. פֿאַר וואָס? ס’איז מיר אַ ביסל אַ חידוש און איך וויל פֿאַרשטיין.‟ הערט זיך צו צו זײַן ענטפֿער. אפֿשר וועט איר זיך דערוויסן עפּעס וואָס דערקלערט זײַן פֿירונג.
ס’איז אויך מעגלעך אַז דאָס עצם שטעלן די פֿראַגע וועט בײַטן די סיטואַציע אָדער עפֿענען נײַע מעגלעכקייטן. אפֿשר איז ער טאַקע שעמעוודיק און צוליב עפּעס אַ סיבה האָט ער זיך אײַנגערעדט אַז עס אינטערעסירט אײַך ניט די באַציִונג, און צוליב דעם לייגט ער קיין מאָל ניט פֿאָר קיין טרעפֿונגען, ווײַל ער וויל אײַך ניט שטערן, אָדער ווײַל ער האָט מורא אַז איר וועט אים אָפּזאָגן. ווער ווייסט? עס זענען דאָ אַ סך מעגלעכע סיבות צוליב וועלכע אַ מענטש קען זיך פֿירן פּאַסיוו אין אַ באַציִונג (צי מ׳איז אַ מילעניאַל צי נישט) — און איר וועט זיך ניט דערוויסן זײַנע סיבות ביז איר וועט אים נישט פֿרעגן. און אויב די באַציִונג איז אײַך וויכטיק, איז כּדאַי זיך אָנצוטאָן אַ כּוח און אים טאַקע פֿרעגן.
זאָל זײַן מיט מזל,
די בינטל־בליצבריווניצע