שיקט אײַערע שאלות צו: sholemberger@yiddish.forward.com
ליבער ד״ר בערגער,
וואָס זײַנען די וויכטיקסטע זאַכן, וואָס אַ פּאַציענטקע קען טאָן, כּדי זיך אַליין אַרויסצוהעלפֿן בײַם דאָקטער? אָפֿט מאָל דאַכט זיך מיר, אַז דער דאָקטער נעמט מיך נישט אַזוי ערנסט, אָדער ווײַל כ׳פֿרעג אַן עצה וועגן עפּעס וואָס כ׳האָב געהערט וועגן דעם אויף „גוגל‟, אָדער ווײַל כ׳בין אַ פֿרוי, אָדער כ׳קוק אויס צו זײַן אַ ביסל יונג, אָדער וואָסער סיבה זאָל נישט זײַן. פֿאַרשטייט זיך, ווען דער דאָקטער איז אַ סימפּאַטישער, איז דאָס ווייניקער אַ פּראָבלעם, אָבער בכלל: וואָס זײַנען דײַנע הויפּט־עצות פֿאַר אַ פּאַציענטקע וואָס וויל צום בעסטן זיך משתּדל זײַן פֿאַר זיך אַליין אין דאָקטערס ביוראָ?
טובֿה ראָס, נ״י
טײַערע טובֿה,
אויף איין פֿוס האָב איך דרײַ הויפּט־עצות. (כ׳האָב אָנגעשריבן אויף דער טעמע אַ גאַנץ בוך, אויב מע וויל אַלע פּרטים.)
1) גרייט צו אַ געשריבענעם סדר־היום, אַ רשימה טעמעס וואָס דו ווילסט אַרומרעדן מיטן דאָקטער. אַ מאָל ווערט מען פּריטשמעליעט בײַם דאָקטער אין ביוראָ; מע ווערט באַוואָרפֿן מיט אומאײַנגענעמע עמאָציעס, מע ווערט נערוועז — אָדער מע פֿאַרגעסט אין גאַנצן וואָס מע האָט פּלאַנירט צו פֿרעגן און זאָגן.
דערפֿאַר איז נייטיק, מע זאָל עפּעס צוגרייטן פֿון פֿריִער. מע קען זיך אַליין שיקן אַ טעקסל מיט די פֿראַגעס; מע קען אַפֿילו (לויטן אַלטן נוסח) פֿאַרשרײַבן די רשימה אויף אַ שטיקל פּאַפּיר. נאָר עפּעס מוז מען האָבן צו דער האַנט. נאָך בעסער איז צו פֿאַרבעטן מיט זיך אַ קרובֿ אָדער אַ גוטן פֿרײַנד, וואָס זאָל דינען ווי דײַן וואָרטזאָגער, ווען דײַנע געדאַנקען ווערן צו פֿאַרפּלאָנטערט.
2) זײַ גרייט זיך צו „דינגען‟ אַ ביסל מיטן דאָקטער. דו האָסט זיך דײַן חשבון (זע נומער 1), נאָר דער דאָקטער האָט זיך זײַנעם. סײַדן איר זײַט דער זעלבער מענטש, וועט איר האָבן אַנדערע מיינונגען און אַנדערע פּריאָריטעטן וועגן די צילן פֿונעם וויזיט. וועט איר דאַרפֿן „האַנדלען‟ אַ ביסל. אָפֿט מאָל וועט דער דאָקטער זײַן דער ערשטער, וואָס רעדט וועגן די וויכטיקסטע פּונקטן פֿונעם וויזיט, נאָר טאָמער נישט, זײַט איר מחוייבֿ עס צו טאָן. פֿרעג, למשל: וואָס האַלט איר פֿאַר וויכטיק הײַנט אַרומצורעדן? כ׳האָב אַליין זיך פֿאַרשריבן אַ פּאָר נאָטיצן…‟ זײַ נישט איבערראַשט, אויב דער דאָקטער האָט נישט די זעלבע דאגות ווי דו. דײַנע דאגות זײַנען דײַנע, און דערפֿאַר זענען זיי באַרעכטיקט.
3) שטעל פֿראַגעס. וואָס מער, אַלץ בעסער: „וואָס האַלט איר איז דאָ די אמתע פּראָבלעם? ווי זיכער זײַט איר? וואָס וואָלט איר געטאָן אין אַזאַ פֿאַל?‟ מע דאַרף, ווי אַ פּאַציענט, באַלוינען אָרנטלעכקייט און אָפֿנקייט בײַם דאָקטער. אויב ער (צי זי) זאָגט, למשל: „כ׳ווייס נישט‟, איז דאָס דווקא אָפֿט מאָל אַ גוטער סימן, ווײַל עס ווײַזט, אַז מע האָט צו טאָן מיט אַ מענטש וואָס האָט נישט מורא פֿאַרן אמת.
אײַ, אַ מאָל זײַנען די מיטלען נישט שטאַרק גענוג, ווי דו האָסט אָנגעוויזן אין דײַן שאלה, און דײַן מיינונג ווערט פֿאָרט נישט רעספּעקטירט? אויב מע האָט נישט קיין פֿרײַע ברירה פֿון דאָקטוירים, מוז מען אַ מאָל העלפֿן דעם דאָקטער „זיך אויסצובעסערן‟, אײַנזען אַז דו ביסט נישט סתּם אַ שווערער פּאסאַזשיר, נאָר אַן אייגנאַרטיקער יחיד מיט אייגענע זאָרגן. דאָס שאַפֿן אַ פֿאַרבינדונג אויף אַן אייבערפֿלעכלעכן נאָר פֿרײַנדלעכן אופֿן (אַ פּשוטער שמועס וועגן די קינדער, וועטער צי ספּאָרט) קען אַ מאָל העלפֿן דעם דאָקטער דיך צו זען ווי אַ מענטש וואָס איז ווערט זײַן אויפֿמערק און דרך־ארץ.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.