װאָס װעט זײַן אויב די צען פֿאַרלוירענע שבֿטים קערן זיך אום?

What Would Happen If the Ten Lost Tribes Suddenly Appeared?

פֿון יהושע כּהנא

מיר זענען צוגעוואוינט צו באטראכטן די עשרת השבטים, די צען פארלוירענע שבטים, װי א פארכאפנדיקע באבע־מעשה, פארהוילענע ברידער אונטערן רעגנבויגן, די שפיץ פאדעם צו דער גאולה שלימה אויף יענער עק וועלט. 

עס איז געשמאק צו ליינען מיסטעריזע מעשיות איבער זיי, עס רייצט דער נייגער צו הערן עפעס א גרוס פון זיי, אפילו א צעבראכענער, אז מען האט געטראפן שפירן פון “אונזערע ברודער” (אוי ווי נאסטאלגיש און הארציג) ערגעץ וואו. 

האב איך צו זיך אמאל געקלערט, וואס טוט מען אויב פלוצלינג קריכן זיי ארויס פון אונטער די מיסטעריעזע הרי חושך, זיי ברעכן דורך דעם סמבטיון און קומען קיין ארץ ישראל? 

לויטן חשבון, טאמער ציילט יהודה און בנימין 14 מיליאן, דארפן צען שבטים ציילן כאטש 5 מאל אזויפיל… 

פאר די וואס זענען נישט אזוי באקאנט מיט די עשרת השבטים מעשה, אט איז זי אין קורצן: 

אין די צייטן פון תנ”ך איז ארץ ישראל געווען צעטיילט אין צוויי קעניגרייכן, דרום און צפון. דער דרום’דיגע האט געהייסן מלכות יהודה. שבט בנימין האט זיך אנגעשלאסן אין זיי. דער צפון’דיגער האט געהייסן מלכות אפרים, אדער מלכות ישראל, די קעניגרייך פון די צען אנדערע שבטים.

ויהי היום, דער קעניג פון אשור האט איינגענומען דאס לאנד פון די צען שבטים און רוב פון אירע איינוואוינער זענען פארטריבן געווארן איבער ווייטע בערג. ריזיגע הויפענעס פון די שבטים זענען פארשווינדן געווארן ווי אין וואסער. די איבערגעבליבענע האבן זיך אויסגעמישט מיט די מענטשן פון יהודה.

במשך אלע יארן האבן טיילן פון אונזערע אידן זיך באזעצט אין ארץ ישראל, אמאל דעם דרום און אמאל דעם צפון. אונזערע אידן זענען די וואס האבן אויפגעשטעלט די נייע ציונישע מדינה. 

הכלל, ריקן זיך פלוצלינג אן צענדליגע מיליאנען מענטשן פון ווייס איך וואו, און זאגן: “אט זענען מיר די פארלוירענע ברידער, פון דן, זבולון, אשר, יששכר, נפתלי און אפרים. ארץ ישראל איז אייערס?! אבער אויכעט אונזערס!”

אוי ואבוי… פון א זיסער באבע־מעשה וואלט זיך אנטוויקלט א פאליטיק, אפשר אפילו א מלחמה. וואלטן מיר זיי נישט צוריק פארשיקט צום סמבטיון און ווייטער הייס מתפלל געווען “ובאו האובדים מארץ אשור והנדחים בארץ מצרים”? (א טאג וועט קומען, וועלן אפיר קומען די פארלוירענע פון דעם לאנד אשור און די פארשטיפטע אינעם לאנד מצרים).

דאס איז שוין נישט קיין העטעך פעטעך, שווארצע שבטים, פאלאשן פון עטיאפיע, איבו’ס פון ניגעריע, זיי קומען קיין ארץ ישראל און טענה’ן אז זיי זענען פון שבט דן און גד. אויב אזוי, טענהן זיי, איז ארץ ישראל פונקט אזוי זייערס. די רבנות האלט אז זיי האבן נישט גענוג באווייזן אז זיי זענען ריינע בני ישראל. צום מזל פון דער מדינה, האבן די יעניגע א קנאפן כוח צו מאכן פראוואקאציעס. די פאליטישע מאכט פון דער אידישער מדינה ליגט אין די הענט פון אונזערע סארט אידן, אז אונזערע פאליטיקער זענען מחליט אז יא איז יא, אז ניין איז ניין.

האב איך אריינגעקלערט, לאמיר שוין זאגן אז עס באווייזט זיך אז די יעניגע זענען פונקט אזוי היסטאריש כשר’ע בני ישראל ווי אונזערע אידן, צי האבן זיי א תביעה אויפן לאנד פונקט ווי אונז? 

לאמיר אריינטראכטן אויף וואס איז די תביעה געבויט. דערויף וואס גאט האט צוגעזאגט דאס לאנד פאר אלע קינדער פון יעקב?! דאס איז א שטיקל טענה, טאמער איז מען רעליגיעז. די מדינה טענה’ט אבער אז אונזער רעכט צום לאנד איז מכח היסטאריע, און דאס פארמאגן מיר גאנץ שטארק, מיר האבן א קלארע געשיכטע אינעם לאנד שוין טויזנטער יארן לאנג.

קענען די צוריקגעקומענע זיך פארגלייכן צו אונזער היסטאריע? 

איז אזוי, די שבטים ראובן און גד האבן אפילו לויטן תנ”ך קיינמאל נישט פארמאגט קיין טעריטאריע אין ארץ ישראל, זיי האבן אין ארץ ישראל נישט געוואלט אריינגיין. אזוי פיל יא, זיי האבן געהאלפן מיטן אייננעמען ארץ ישראל, קומט זיי קרעדיט דערפאר, אבער קיין איינוואוינער פון ארץ ישראל זענען זיי קיינמאל נישט געווען. 

אויך האלב פון שבט מנשה, די בני מכיר, זענען אין ארץ ישראל נישט אריין. זיי קענען אבער פאדערן דעם גולן! לויט דער תורה איז דאס דער לאנד פון האלב מנשה

אבער וואס פארא טענה קענען מענטשן וואס שטאמען פון ראובן און גד האבן? די איבו פון ניגעריע, אז זיי שטאמען פון שבט גד, זאלן זיי גיין צו די יארדענער, דאס איז דאס לאנד וואו שבט גד האט זיך באזעצט.

יעצט לאמיר גיין צו די איבעריגע שבטים. זיי האבן שוין יא פארמאגט טעריטאריע אין ארץ ישראל. קען זיך אבער זייער היסטאריע פארגלייכן צו דער פון די נישט־פארשוואונדענע — אונז אידן? 

זיי, די צוריקגעקומענע, האבן אין ארץ ישראל געוואוינט נאנט צו 700 יאר. דאס איז א גאר לאנגע צייט, אבער מיר אידן האבן אין ארץ ישראל שטענדיג פארמאגט איינוואוינער, א מאל מיט אן אייגענער ממשלה, א מאל אונטער אן אנדערער ממשלה. דורך אונז איז געבויט געווארן א צווייטער בית המקדש, א ממשלה פון חשמונאים, ישיבות און סנהדרין פון ארץ ישראל. צי עס איז געווען צום גוטן אדער צום שלעכטן איז נישט וויכטיק. מיר זענען די וואס האבן די אלע יארן געהאלטן א קשר מיט ארץ ישראל, א פארבינדונג מיט דעם אידישן אידענטיטעט.

דערפאר האבן אונזעריגע אידן א שטארקערער חזקה אויפן לאנד ווי די איבעריגע איזראעליטן.