Oyneg Shabes
April 26, 2018, 11:53am

„אַ שׂרפֿה אין כּתריאלעווקע‟ פֿון דזשיגאַן און שומאַכער

"A Fire in Kasrilevke" by Dzigan and Shumacher

  • Print
  • Share Share

שמעון דזשיגאַן (1905־1980) און ישׂראל שומאַכער (1908־1961) זענען געווען די גרעסטע ייִדיש־שפּראַכיקע קאָמעדיע־שטערן פֿונעם 20סטן יאָרהונדערט. די צוויי קאָמיקער האָבן געהאַט זייער אייגענעם טעאַטער אין לאָדזש און פּראָדוצירט אין פּוילן אַ ריי פֿילמען צוזאַמען, אַרײַנגערעכט „על־חטא‟ (1936), „די פֿריילעכע קבצנים‟ (1937) און „אָן אַ היים‟ (1939).

נאָכן חורבן זענען זיי צוריקגעפֿאָרן אין פּוילן, און פֿאַרבראַכט עטלעכע וואָכן בײַ אַ יתומים־הויז פֿאַר קינדער, וואָס האָבן איבערגעלעבט די מלחמה. בערך אַ יאָר שפּעטער האָבן זיי געמאַכט אַ פֿילם דערפֿון „אונדזערע קינדער.‟ דער פֿילם איז האַלב־דאָקומענטאַר, האַלב־פֿיקציע. די געשעענישן אויפֿן עקראַן זענען עכטע, נאָר מע האָט די סצענעס פֿילמירט לויט אַ סצענאַר און נאָך רעפּיטיציעס.

אין איין גלענצנדיקער סצענע שטעלן דזשיגאַן און שומאַכער פֿאָר אַ סצענע פֿון שלום־עליכמס „אַ שׂרפֿה אין כּתריאלעווקע.‟ די ווירטואָזע קאָמיקער שפּילן אַלע ראָלעס און בײַטן זייערע קאָסטיומען אַזוי גיך, אַז מע קען גרינג מיינען, אַז מע האָט זיך באַנוצט מיט ספּעציעלע עפֿעקטן.

דזשיגאַן, וואָס נאָך זײַנע טעטיקייטן ווי אַן אַקטיאָר, איז אויך געווען אַן ערנסטער פֿאָרשער פֿונעם ייִדישן הומאָר, האָט געהאַלטן, אַז ס׳איז געווען ספּעציעל כּדאַי פֿאָרצושטעלן אַזאַ אוצר פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור פֿאַר אַ גרופּע קינדער פֿון דער שארית־הפּליטה. אַזוי אַרום האָט ער געהאָפֿט זיי צוריקצובינדן מיט זייערע אָפּגעשניטענע ייִדישע וואָרצלען.

ליידער, האָבן די סאָוועטן צוגענומען אַלע קאָפּיעס פֿונעם פּרעכטיקן פֿילם, טענהנדיק, אַז ס׳איז געווען צו „נאַציאָנאַליסטיש‟ און כּמעט קיינער האָט אים ניט געזען ביז די 1990ער יאָרן.


Back to עונג־שבת