פּסח־כּוסות פֿון דער באָבע זלאַטע

Grandmother Zlate’s Passover Kiddush Cups

פֿון פּערל לֹיפּסקי־קרופּיט

SCROLL DOWN FOR ENGLISH

פֿון פּערל ליפּסקי קרופּיט

אין 1923, נאָך אַ שרעקלעכן פּאָגראָם אין איר שטעטל בעשענקאָוויטש, ווײַסרוסלאַנד, האָט די באָבע באַשלאָסן צו פֿאַרלאָזן דאָס שטעטל. זי האָט פֿאַרפּאַקט וואָס זי און אירע דרײַ קינדער האָבן געקענט טראָגן, אין ציכלעך, און זיי זענען אַנטלאָפֿן פֿון שטעטל קיין ברעמען, דײַטשלאַנד, וווּ זיי האָבן אָפּגעוואַרט זייערע שיפֿסקאַרטעס. באָבע האָט נישט קיין סך זאַכן מיטגענומען אָבער איין זאַך האָט זי יאָ גענומען: אַ מתּנה וואָס זי האָט באַקומען ווען זי האָט חתונה געהאַט — אַ קאָמפּלעט ווײַן־כּוסות וואָס זי און דער זיידע האָבן גענוצט אויף פּסח. אין אַמעריקע, האָט זי זיי גענוצט כּל־זמן מען האָט געפּראַוועט די סדרים בײַ איר אין שטוב.

ווען די באָבע איז שוין ניט געווען, האָט די מאַמע עס געירשנט און ווען די מאַמע איז אַוועק, איז עס געבליבן בײַ מיר. אין די יאָרן ווען מיר האָבן געפּראַוועט די סדרים בײַ אונדז אין שטוב, האָבן די כּוסות פֿאַרנומען אַ בכּבֿודיק אָרט אויפֿן סדר־טיש און מיר האָבן דערמאָנט די קינדער פֿון וואַנען די כּוסות זענען געקומען אַזוי אַז די קינדער און געסט זאָלן וויסן דערפֿון. מיר איז געגאַנגען אין דעם אַז די קינדער זאָלן געדענקען אַז פֿון באָבע איז עס איבערגעגאַנגען צו איר טאָכטער און נאָך דעם צו איר אייניקל. נאָך אַ צאָל יאָרן, ווען איך האָב שוין ניט געקענט אײַנקויפֿן און אָפּקאָכן אַלץ אַף פּסח, האָט אונדזער טאָכטער זלאַטע (מײַן באָבעס אור־אייניקל און אַ נאָמען נאָך איר) דאָס אַלץ איבערגענומען. זי האָט אַ גרויס הויז, געדענקט אַלע מנהגים און דינים וואָס מיר האָבן געהאַלטן און איז ממשיך די טראַדיציעס אויפֿן בעסטן אופֿן. איצט קומען שוין צום סדר אירע קינדער און אייניקלעך און זיי קענען אויך די געשיכטע פֿון די כּוסות.

מיר איז גוט, וואָס איך האָב עס אַלץ דערלעבט. מיט דעם בלײַבט מײַן באָבע נאָך לעבעדיק פאר מיר.

ווילט איר אונדז דערציילן וועגן אײַערס אַ ירושה־זאַך? שיקט אַ באַשרײַבונג אויף ייִדיש אָדער ענגליש, מיט אַ פֿאָטאָגראַפֿיע דערפֿון, אויף דעם ווײַטערדיקן אַדרעס, מיטן וואָרט Heirlooms אין דער טעמע־שורה: schaechter@forward.com

Grandmother Zlate’s Passover Cups

By Perl Lipsky Krupit

After a terrible pogrom in 1923 in her hometown of Byeshankovich, Belarus, my grandmother decided to leave. She packed up as much as she and her three children could carry in pillowcases and fled with them to Bremen, Germany, where they waited for their ship tickets.

My grandmother didn’t bring much along, but she was sure to take one thing: a gift that she had received on her wedding day – a set of kiddush cups that she and my grandfather used on Passover. She continued using them in America as long as we celebrated our Seders at her house.

After my grandmother passed away, my mother inherited the goblets and when she died, I inherited them. During the years when we celebrated the Seders at my house, the kiddush cups figured prominently at the Seder table and we told our children where they came from so that they and our guests would know its history. I wanted to make sure that my children knew that Grandmother had given them to her daughter and that they were eventually passed on to her granddaughter.

Years later, when I could no longer prepare a full Seder, our daughter Zlate (my grandmother’s great-granddaughter who is named for her) took over the hosting of the Seders. She has a large house, remembers all of the traditions and laws that we keep and maintains all of the traditions as they are meant to be. Now her own children and grandchildren come to the Seder and even they know the history of the kiddush cups.

I’m so glad to have lived to see it all. Through these kiddush cups , my grandmother is still with me.