שיקט אײַערע שאלות צו: sholemberger@yiddish.forward.com
ליבער ד״ר בערגער,
אין אַ פֿריִערדיקער רובריק, האָסטו געזאָגט אַז אַ דאָקטער מוז נישט הײסן אַלע זײַנע (צי אירע) פּאַציענטן פֿאַרלירן װאָג. קענסטו דאָס אױסקלאָרן?
עװאַן סערפּיק באַלטימאָר, מ״ד
טײַערער עװאַן,
כּדח צו ענטפֿערן די פֿראַגע מוז מען פֿאַרשטײן די ראָלע פֿון אַ דאָקטער. ס׳איז אַ טאָפּלטע ראָלע. פֿון אײן זײַט װיל מען העלפֿן דעם פּאַציענט, צי דער פּאַציענטקע, װאָס זיצט אױפֿן אונטערזוכונג־טיש אין דעם נאַרישן דינעם כאַלאַטל. עפּעס טוט װײ? דאַרפֿן מיר דעם ווייטיק אָפּשוואַכן. אַן אינפֿעקציע? עלימינירט זי. אַ צעבראָכענער בײן פֿאַסט מען אײַן אין אַ גיפּס. אַז מע װערט עובֿר־בטל העלפֿט מען מיט עצות און מעדיקאַמענטן, און אַזױ װײַטער.
נאָר אַזױ לאַנג װי ס׳איז דאָ אַ װיסנשאַפֿט פֿון געזונט איז אױך פֿאַראַן אַ צװײטע ראָלע: דער דאָקטער איז מחויבֿ צו דערקענען די געלעגנהײטן, װען מע קען העכערן דעם געזונט־ניוואָ דורך אַ געוויסן מיטל.
צום באַדױערן זײַנען זיך אָפֿט מאָל סותר די צװײ ראָלעס. אָפֿט מאָל איז נישט קלאָר, צי דער יחיד מוז זיך אױפֿפֿירן לויט די רעקאָמענדאַציעס געצילעװעט אױף אַ גאַנצן פֿאָלק. צום בײַשפּיל, דורכשניטלעך, איז מסתּמא געזינטער נישט צו װעגן צו פֿיל. איבערװאָגיקייט דערפֿירט צו העכערע שאַנסן האַרצקרענק, ראַק און אַנדערע חולאתן.
דאָס מײנט אָבער נישט אַז אַ יחיד װאָס װעגט „צו פֿיל“ קען נישט פֿירן אַ גליקלעך, געזונט לעבן. װיפֿל מאָל האָב איך שוין געזען מענטשן װאָס פֿילן זיך שלעכט װעגן זיך, ווײַל זיי האָבן געהערט אַז איבערװאָגיקייט איז „נישט געזונט“. זאָג איך זײ: „רעקאָמענדאַציעס זײַנען אײן זאַך, און דײַן לעבן איז אַ צווייטע. פֿירט זיך, װי ס׳איז אײַך נאַטירלעך, און אױב שפּעטער וועט איר זיך זאָרגן וועגן די קראַנקייטן וואָס איבערוואָגיקייט קאָן גורם זײַן, וועלן מיר דעמאָלט רעדן.‟
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.