אַ זאָרג אַז נעווראָפּאַטיע קאָן אים מאַכן פֿאַר אַ קאַליקע

Worries That Neuropathy Could Disable Him

פֿון שלום בערגער

ליבער ד״ר בערגער,

כ׳האָב נערװן־פּראָבלעמען אין די פֿיס (נעווראָ­פּאַטיע). װי לאַנג װעט געדױערן, ביז איך װער אַ קאַליקע?

אַ פֿרײַנד, נ״י

---

טײַערער פֿרײַנד,

עס טוט מיר וויי צו הערן װעגן אײַער נעווראָפּאַטיִע. אַ גיכער איבערבליק פֿאַר די, װאָס װײסן נישט דערפֿון: די ניווראָפּאַטיִע איז װאָרט־װערטלעך אַ קרענק אין די נערװן. אַזאַ זאַך קאָן פּאַסירן אין פֿאַרשידענע ערטער פֿון מעטשלעכן קערפּער, נאָר ס׳איז קלאָר, אַז די נעווראָפּאַטיע איז צום מערסטנס פֿאַרשפּרײט אין די פֿיס. מע קען דאָס אויך זען אין די הענט.

אַז מע לײַדט אױף נערװנקרענק אין די פֿיס קען מען שפּירן פֿאַרשײדענע סימפּטאָמען. װער ס׳פֿילט אַ ברענעניש, װער אַ שטעכעניש, װער מאָדנע סענסאַציעס פֿון זאַמד אין די שיך אָדער בינען אױף דער הױט. די אַרױסװײַזונגען פֿון דער קרענק קענען זײַן פֿאַרשידן־מיניק, און דערפֿאַר איז אָפֿט שווער צו דערגרייכן אַ גיכן דיאַגנאָז.

אַ סך האָבן אפֿשר געהערט פֿון די סאַמע ערגסטע פֿאַלן פֿון נערוונקרענק: פֿאַרקוקטע בלאָטערס, איגנאָרירטע אינפֿעקציעס און װאָס נישט? אין מײַנע דאָקטערשע יאָרן האָב איך אַפֿילו געזען אַ צאָל מיט אַמפּוטירטע גלידער. דאָס בין איך נישט אויסן צו דערשרעקן, נאָר איבער­צוגעבן דעם ספּעקטרום פֿון פֿאַלן װאָס מע זעט אין דער פּראַקטיק.

פֿאַראַן אַ סך מעגלעכע סיבות פֿון נערװנ­קרענק אין די פֿיס, נאָר די אָפֿטמאָליקסטע איז זיכער די צוקערקרענק. אַנדערע גורמים גע­פֿינען זיך אויך, ווי נירן־ און לעבער־פֿעלערן און אַ בײַ־עפֿעקט פֿון געוויסע מעדיקאַמענטן. טייל מאָל געפֿינט מען די סיבה אין גאַנצן נישט.

נישט אַלע מאָל איז מעגלעך פֿאָרויסצוזען דעם גאַנג פֿון די סימפּטאָמען אַפֿילו אין „גע­וויינטלעכן‟ דיאַבעט. בײַ טייל מענטשן וועט אַ בעסערער קאָנטראָל פֿון בלוטצוקער דערפֿירן צו ווייניקער נערוון־ווייטיקן, בײַ אַנדערע וועט גאָרנישט נישט העלפֿן, און בײַ אַנדערע וועט זיך אַלץ אַליין אויסהיילן. נישט זעלטן דאַכט זיך מיר, אַז פֿונעם לײַדנדיקן פּאַציענטס קוקווינקל, טויג דאָס גרינטלעך אויספֿאָרשן די גענויע סיבות בכלל נישט.

דערפֿאַר איז, צום באַדױערן, נישטאָ קײן פּשוטער ענטפֿער אױף אײַער פֿראַגע, װי לאַנג עס װעט דױערן ביז די סימפּטאָמען פֿאַרערגערן זיך. קען זײַן אַז אין די קומעדיקע יאָרן, קען זײַן אַז אין גאַנצן נישט, קען זײַן אַז צו ביסלעך. דער עיקר איז, מע דאַרף זײַן גוט אינפֿאָרמירט, האָבן אַ פֿאַרלאָזלעכן דאָקטער און אַ סבֿיבֿה געטרײַע אויפֿפּאַסערס.

אַזוי צי אַזוי וועל איך יאָ איבערגעבן גע­וויסע עצות פֿאַר אַלע מיט נערוון־קראַנקע פֿיס: טראָגט געזונטע שטאַרקע [supportive, בלע״ז] שיך; גייט נישט אַרום באָרוועסע, און היט גוט די פֿיס. מײַדט אויס אַ באַלאַגאַן אין שטוב וואָס קאָן דערפֿירן צו וווּנדן אין די פֿיס. בלײַבט אַקטיװ, פֿאַרלירט נישט די האָפֿענונג, און געפֿינט אין וועמען זיך אַראָפּצורעדן פֿון האַרצן. איר זײַט זיכער נישט אַליין! אַ סך פּאַציענטן האָבן נערוונקרענק אין די פֿיס און פֿאָרט פֿירן זיי אַ פֿול לעבן אָן גרויסע מכשולים אַ דאַנק דער פֿיזישער טעראַפּיע, הילפֿמיטלען און — אין געוויסע פֿאַלן — מעדיקאַמענטן צו פֿאַרמינערן די סימפּטאָמען.