Oyneg Shabes
February 14, 2019, 11:22am

ווידעאָ: „רב ייִדל גיב געלט!‟

WATCH: "Mr. Jew, Pay Up!"

  • Print
  • Share Share

אַ סך ייִדישע אימיגראַנטן אין אַמעריקע זענען געווען שאָקירט פֿון דעם, וויפֿל עס האָט געקאָסט אין אַמעריקע צו בלײַבן אַ פֿרומער ייִד. אין אייראָפּע האָט מען אין שטעטל געוויינטלעך ניט געדאַרפֿט באַצאָלן צו דאַוונען אין שיל אָדער צו ווערן געבראַכט אויף קבֿר־ישׂראל. אין אַמעריקע, אָבער, באַצאָלט מען געוויינטלעך יאָ פֿאַר אַזעלכע „פּריווילעגיעס‟. אַחוץ אין די חסידישע קרײַזן, וואָס פֿאָלגן, אין אַ סך אַספּעקטן, נאָך אַלץ די מיזרח־אייראָפּעיִשע שיטה, קען עס ווערן גאָר טײַער צו האַלטן כּשרות אָדער צו דאַווענען אין אַ שיל יום־כּיפּור.

אין 1905 האָט דער דראַמאַטורג אָדם מעסקאָ אָנגעשריבן דאָס ליד „רב ייִדל גיב געלט‟, וואָס מאַכט חוזק פֿון דער היפּאָקריטסווקע פֿון די רעליגיעזע אינסטאַנצן אין אַמעריקע, וואָס זיי בעטן געלט פֿאַר כּל־המינים זאַכן, וואָס זענען אין דער אַלטער היים געווען בחינם.

דאָס ליד איז לעצטנס פֿאָרגעשטעלט געוואָרן אין תּל־אָבֿיבֿ, ווי אַ טייל פֿון דער סעריע „אסתּרס קאַבאַרעט‟ אין „בית שלום־עליכם.‟ אינעם ווידעאָ אויבן טרעטן אויף מירי רעגנדערפֿער און אירמע סטעפּאַנאָוו אונטערן רעזשי פֿון אסתּי ניסים.

די זינגערין און עטנאָמוזיקאָלאָגין דזשיין פּעפּלער האָט אויך רעקאָרדירט אַ נוסח פֿונעם ליד און טאַקע פֿון איר האָב איך געקריגן ס׳רובֿ אינפֿאָרמאַציע דערפֿון. אָט קען מען זען איר נוסח פֿון אים, מיט ענגלישע אונטערקעפּלעך:

.

פּעפּלער האָט אויף איר וועבזײַט אויך אַרויפֿגעשטעלט אַ זעלטענע רעקאָרדירונג פֿונעם ליד, וואָס דער זינגער ג. ד. ווײַצמאַן האָט געמאַכט אין 1908. די רעקאָרדירונג איז אַ טייל פֿונעם ייִדישן קלאַנגאַרכיוו בײַם „פֿלאָרידער אַטלאַנטישן אוניווערסיטעט.‟


Back to עונג־שבת