Oyneg Shabes

דער פֿענאָמען אַרקאַדי גענדלער

The Phenomenal Arkady Gendler

  • Print
  • Share Share

געבענטשט מיט אַן אײַזערנעם זכּרון, האָט אַרקאַדי גענדעלר געמאַכט אַ רושם אויפֿן ייִנגערן דור קלעזמאָרים און זינגער מיט זײַן גרויסן רעפּערטואַר פֿון פֿאָלקסלידער, וואָס ער געדענקט פֿון זײַן בעסעראַבער שטעטל, סאָראָקע. אָבער גענדלער איז נישט בלויז אַ פֿאָלקזינגער, נאָר אויך אַ קאָמפּאַזיטאָר, בפֿרט פֿון לידער וואָס באַשרײַבן זײַנע איבערלעבונגען, און פּאָזיטיוון קוק אויף דער וועלט.

אין 2012 האָט Golden Horn Records אַרויסגעגעבן אַ קאָמפּאַקט־דיסק פֿון זײַנע שאַפֿונגען — „אַרקאַדי גענדלער — ייִדישע לידער‟ — מיט אַראַנזשירונגען פֿונעם דײַטשן קלאַרנעטיסט קריסטיאַן דאַוויד. גענדלערס ליד „זינגט אויף ייִדיש‟ האָט ער אָנגעשריבן אין 1999, און צום ערשטן מאָל עס געזונגען בײַם „קלעזפֿעסט‟ אין פּעטערבורג.

זינגט איף ייִדיש

מוזיק און ווערטער פֿון אַרקאַדי גענדלער

מיט אַ פֿידל, אָן אַ פֿידל:
ווידער קלינגט אַ ייִדיש לידל,
מאַמע־לשון — ס‘איז דאָך אַ מחיה.
קלעזמער: הײַנטיקע חכמים
שפּילן ייִדישע ניגונים,
צווישן אַלטע לידער שפּילט מען נײַע,
כאָטש אויף ייִדיש לאַנג געשוויגן,
זינגען מיר מיט פֿאַרגעניגן,
מ‘גייט דערבײַ אַ טענצל — מלא־טעם.
טאָמער פֿעלט אַ גראַם צום לידל,
צי אַ סטרונע בײַ דעם פֿידל,
זינגט מען אונטער טשירי־בירי־באָם.

טשירי־בים, טשירי־באָם,
זינגט באַזונדער צי אין איינעם,
טשירי־בים, טשירי־באָם,
און פֿאַר קיינעם זיך ניט שעמען,
טשירי־בים, טשירי־באָם, טשירי־בים,־באָם,
בים־באָם־באָם

נאָך דעם שבתדיקן קידוש
זינגט מען זמירות אויך אויף ייִדיש,
ס‘זינגען מיט אַפֿילו די רבנים.
זאַלן אַלע מענטשן וויסן:
סײַ אויף חתונות און בריתן,
ייִדיש זינגען אַלע מחותּנים.
אויף קאָנצערטן, פֿעסטיוואַלן
פֿליסן נײַע, פֿרישע קוואַלן:
יונג און אַלט אין איינעם זינגען לידער.
חנה, זלמן, רייזל, איציק,
משה, לייבל מיטן שמיטשיק —
אַלע שוועסטער, אַלע זײַנען ברידער.

ייִדיש ווידער ווערט געבוירן,
ס‘איז דער שורש ניט פֿאַרלוירן,
ס‘פֿײַער אויף דעם פּריפּעטשיק ניט פֿאַרלאָשן.
ייִדן זײַנען איין משפּחה,
שיקן אומעטום אַ ברכה,
מ‘רעדט, מ‘שרײַבט אויף מאַמע־לשון.
מאָסקווע, פּעטערבורג און קיִעוו,
זאַפּאָראָזשע, תּל־אָבֿיבֿ,
קרים, אָדעס, ניו־יאָרק, ירושלים,
סאַן־פֿראַנציסקאָ און באַרדיטשעוו,
יעדע שטאָט און יעדער ייִשובֿ
מאַכן דאָרט אויף ייִדיש אַ לחיים!