Oyneg Shabes

ווידעאָ: ייִדישער „מיזירלו‟ פֿון קאַפּעליע „דזשוריטמיקס‟

WATCH: Yiddish Misirlou by Jewrythmics

פֿון דזשאָרדין קוציק

  • Print
  • Share Share

דער „מיזירלו‟, אַ באַקאַנט פֿאָלקסליד פֿונעם מיטלענדישן ראַיאָן וואָס איז אין די 1960ער יאָרן געוואָרן אַ טייל פֿון דער אַמעריקאַנער פּאָפּקולטור, איז אין די יאָרן פֿאַר דער צווייטער וועלט־מלחמה געווען גוט באַקאַנט בײַ ייִדן אין מיזרח־אייראָפּע.

אויף דער פֿראַגע, ווי אַזוי האָבן ייִדן אין מיזרח־אייראָפּע געהערט פֿונעם „מיזירלו‟, זענען דאָ צוויי טעאָריעס: די פּלאַטעס פֿון גריכישער און טערקישער מוזיק זענען בײַם אָנהייב פֿונעם 20סטן יאָרהונדערט געווען פּאָפּולער בײַ די קלעזמער־מוזיקער אין פּוילן און אוקראַיִנע און ס׳איז גאַנץ מעגלעך, אַז מע האָט פֿון אַזעלכע פּלאַטעס אויפֿגעכאַפּט די מעלאָדיע און אים אַרײַנגעוועבט אין קלעזמער־לידער. עס קען אויך געמאָלט זײַן, אַז קלעזמער־מוזיקער האָבן עס געלערנט פֿון גריכישע אימיגראַנטן אין אַמעריקע אין די 1920ער יאָרן און דאָס ליד איז צוריקגעבראַכט געוואָרן קיין אייראָפּע.

אַזוי צי אַזוי, ווייסט מען זיכער אַז דאָס ליד איז געווען פּאָפּולער בײַ ייִדן אין מיזרח־אייראָפּע. נאָך דעם ווי דאָס ליד איז אַרײַן אין עטלעכע קלעמזער־קאָמפּאָזיציעס האָט מען צוגעטראַכט ייִדישע ווערטער צום ליד. (עס זענען דאָ כאָטש צוויי נוסחאָות).

אין 2010 איז אַן עלעטראָפּאָפּישע ווערסיע פֿונעם „מיזירלו‟, באַגלייט מיט אַ ייִדישן טעקסט, אַרויסגעלאָזט געוואָרן דורכן זינגער דזשאָ פֿלײַש און זײַן קאַפּעליע Jewrythmics. פֿלײַש, אַ ייִדיש־רעדנדיקער זון פֿון פּוילישע ייִדן פֿון דער שארית־הפּליטה, איז אויפֿגעוואַקסן אין דײַטשלאַנד. צוזאַמען מיט די גרופּעס Jewrythmics און „די ייִדישע מאַלפּעס‟ שטעלט ער פֿאָר אַלטע ייִדישע לידער אינעם „עלעקטראָפּאָפּ‟־סטיל, וואָס איז פּאָפּולער אין די אייראָפּעיִשע נאַכטקלובן. בעת אַן אינטערוויו מיטן זשורנאַל Vice, האָט ער דערקלערט, אַז ער וויל שאַפֿן ייִדישע מוזיק ווי אַזוי עס וואָלט געקלונגען ווען ס׳וואָלט נישט פֿאָרגעקומען דער חורבן.

פֿלײַש האָט אויך איבערגעזעצט אויף ייִדיש אַ ריי פּאָפּולערע דײַטשישע לידער, וואָס ווערן געזונגען סײַ דורך אים, סײַ דורך מער באַקאַנטע אייראָפּעיִשע זינגער. ווי מע קען זען אינעם ווידעאָ אויבן, זענען זיי פּראָדוצירט אויף זייער אַ הויכן ניוואָ. ווי מע קען אויך זען פֿון די מוזיק־ווידעאָס אינעם אַרטיקל אויף Jewniverse, האָט ער אויך ניט קיין מורא אַליין אויפֿצוטרעטן אין ווידעאָס, וואָס זענען אַ ביסל צו גרעבלעך פֿאַר אונדזער צײַטונג. ס׳איז כּדאַי צו באַמערקן, אַז אַזעלכע ווידעאָס, ווי אויך זײַן אוניקאַלן „מיזירלו‟, זעען אויס ווי עפּעס פֿון אַ פּאַראַלעלן אוניווערס, אין וועלכן עס זינגען הונדערטער עלעקרטאָפּאָפּ־גרופּעס אויף מאַמע־לשון.

אַ מער טראַדיציאָנעלן ייִדישן נוסח פֿונעם „מיזירלו‟, געזונגען פֿונעם ייִדישן אַקטיאָר סימאָר רעכטצײַט קענט איר דאָ הערן: