//blogs.yiddish.forward.com The Forward, an independent, high-profile weekly newspaper, is a fearless and indispensable source of news and opinion on Jewish affairs. en-us Symphony 2.0 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/207837/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-web.jpg"/><p><image name="riki-web.jpg" align="right" /></p> <p>ווינטער, פרייטאג נאכמיטאג. גאר אן אנגעצויגענער טאג. דער קורצער פרייטאג איז ממש א קללה ארויפגעווארפן אויף אונז, לעצט־מינוטיגע בעל הבית׳טעס. (אוודאי קיינמאל קיין ערגערס). נאך דערצו פאר די פון אונז קאריערע־פרויען וואס ארבעטן נאך פרייטאג אויך.</p> <p>אקיי, איר זענט גערעכט. מיין ארבעט איז נישט פינקטליך אין דער קאריערע־קאטעגאריע, עס ברענגט פשוט ברויט צום טיש&#8230; און קינדער האב איך נישט. אבער עס איז מיר נאך אלץ אן אנגעצויגענער זמן. אפילו אויב, לאמיר זאגן, איך בין פון די מזלדיקע מענטשן וואס האבן א רוימערקע וואס רייניגט די פאדלאגע, דעם בית הכסא און אלע געשיר, איז דאס נאך אלץ זייער ווייניג צייט.</p> <p>יא, איך ווייס מען קען אנהויבן מיט די הכנות שוין מיטוואך און דאנערשטאג און אפילו דינסטאג. וויפל מאל איך נעם זיך קאכן פון פריער, פאל איך אבער כסדר דורך. די טבע פון א מענטש איז זייער שווער צו טוישן און מיין געוואוינהייט איז אלעס צו טאן אין דער לעצטע מינוט. טראץ דעם וואס מיר אידן זענען למעלה מן הטבע איז נאך אלץ למעשה די געוואוינהייט זייער שווער ארויסצורייסן פון א מענטש. מען קען ארבעטן יארן דערויף און גארנישט אויפטאן.</p> <p>קומט אן דער אנגעצויגענער פרייטאג און די נערוון ווערן מיר שיער נישט געפלאצט. ביז איך קום אן אהיים פון דער ארבעט איז שוין צוויי און א האלב שעה צום זמן. במשך פון דער צייט דארף אלץ שוין ווערן געקאכט און געבאקן, גערוימט און גערייניגט, און מע דארף נאך כאפן א הייסן שפּריץ אויך. עס איז פיזיש ממש נישט מעגליך. אבער ווי נישט ווי, צום סוף באווייזט מען אלץ ביים צווייטן גלאק אדער אמאל צו שקיעה. (אין די היימישע געגנטן ערב שבת קלינגט מען צוויי מאל א גלאק צו לאזן וויסן אז ס&#8217;איז צייט צו בענטשן ליכט.) עס איז אזוי ווי אין די אלטע צייטן ווען דער ביהמ״ק (בית־המיקדש) האט זיך על־פי־נס אויסגעשפרייט און דערביי געמאכט פלאץ פאר יעדן. אזוי געשעט מיט דעם קורצן פרייטאג. אבער דער דרוק וואס דאס לייגט אויף מיר, און איך בין זיכער אויף נאך א סך אידענעס, ספעציעל מאמעס פון קינדער, איז זייער א שווערע און אן אנגעצויגענע.</p> <p>„יאסעלע, דבורה משכת, בריינדעלע, גייטס ארויס שפילן אז מאמי זאל קענען ענדיגן צוגרייטן אויף שבת!”</p> <p>גייען די קינדער ארויס שפילן מיט שניי. מען מאכט א שניי מענטש און א שניי הייל ביז מ׳ווערט ממש פארפרוירן. לויפט מען אריין אין הויז, מיטברענגענדיג די גאנצע מאראסט מיט שניי מיט זיך און מ׳דארף ווידעראמאל וואשן די פאדלאגע.</p> <p>צוויי שעה פאר ליכטבענטשן קומט דער טאטע אהיים אנגעצויגן און אויסגעמוטשעט פון א שווערער וואך ארבעט.</p> <p>„וואס גייט דא פאר? נעם צאם די הויז! ס׳איז שוין באלד שבת!”</p> <p>און די אפגעמוטשעטע אומבאפארעטע אידענע נעבעך פאלגט און ארבעט זיך איבער איר אנגעווייטיקטן רוקן. בייגט זיך אראפ, קראצט און שארט און וואשט, קוים קוים קומט זי נאך אן צו כאפן א שנעלן שפּריץ.</p> <p>ענדליך גייט זי זיך שוין איינשפארן אינעם בית הכבוד פאר א פינף מינוטיגן וואש, ווייל די צווייטע שבת גלאק קלינגט שוין אט אט און זי האט נאר נאך געציילטע מינוטן ביז שקיעה. זעט זי קליינע הערעלעך איבערן גאנצן באדצימער וואס זי האט פריער שוין גערייניגט.</p> <p>„יענקל, יאסעלע, חיים ברוך, פארוואס האט עטס ענק נישט געקענט שערן נעכטן?”</p> <p>אבער שוין, זי גייט נישט מאכן קיין גרויסן עסק דערפון יעצט ווייל דער זייגער בלייבט נישט שטיין. ענדליך גייט זי צו צום ליכט צינדן אן אויסגעמאטערטע.</p> <p>איך בין זיכער אז עס איז יא דא די געלונגענע בעל הבית׳טעס וואס אלעס קלאפט ביי זיי, און אלעס איז אויפן פלאץ, און זיי זענען שוין גרייט פון א נאכט פריער. אבער נישט יעדער קען דאס באווייזן, און די וואס זענען אומבאכלעפטשעט, ווארטן שוין מיט גרויס שפאנונג און אנגסט אויף די לאנגע זומערדיקע פרייטאגן. נישט אז דעמאלטס שטימט אלעס יא פונקטליך מיטן זייגער, אבער דאך איז מען ווייניגער אויסגעמוטשעט.</p> <p>אבער דער עיקר איז, אז וואס מען טוט זאל מען כאטש טאן בשמחה און זאל דער אויבערשטער העלפן אז דאס זאל זיין אונזער ערגסטע פראבלעם און זארג! האטס מיר אלע א זיסן, לעכטיגן, רואיגן, אנגענעמען שבת!</p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/207837/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 24 Jan 2018 10:48:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/207837/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/206696/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-11-01-2017_web.jpg"/><p><image name="riki-11-01-2017_web.jpg" align="right" /></p> <p>אלס א שרייבערין, זוך איך תמיד וואו איך קען געפינען א ביסל פרישע אינספיראציע, עפעס וואס קען מיך באגייסטערן. ווייל איך קען זיך נישט זעצן שרייבן א טרוקענע באשרייבונג מיט פאקטן. איך ברויך עס פילן. נישט נאר מיט שרייבן, נאר מיט אלעס וואס איך טו. מאכט זיך אמאל א שטיק צייט וואס איך טרעף נישט די ריכטיגע טעמע. איך פראביר צו „מח־שטורמען” אבער וואס עס קומט אלץ ארויף האב איך נישט א געפיל דערפאר. ווי מ׳זאגט בלע״ז: &#8220;I’m just not feelin’ it&#8221;.</p> <p>בקיצור פרעג איך זיך ארום ביי מיינע פריינט און קאלעגעס, און יעדער זאגט מיר „די פרשה!” „די פרשה!” די פרשה איז אזוי שיין און עס איז דא אזוי פיל וואס מען קען זיך אויסלערנען דערפון. און איינע פון מיינע חבר׳טעס זאגט מיר טאקע, אז איך זאל אריינקוקן דירעקט אינעם חומש, ווייל עס איז דא א סך וואס מען האט ארויסגעלאזט ביינאונז אין שולע.</p> <p>נעם איך טאקע אפיר דעם חומש. און ווען איך זאג איך נעם אפיר דעם חומש מיין איך דורך ר׳ גוגל. דאס פירט מיך צו חבד׳ס וועבזייטל וואס דארט איז די גאנצע פרשה איבערגעטייטשט אויף ענגליש ר״ל. ביינאונז אינדערהיים האבן די מיידלעך נישט געטארט חלילה לערנען חומש אדער פארשטיין ציפול לשה״ק, קען איך דאס נאר ליינען מיט איבערטייטשונג. </p> <p>זיץ איך מיר אזוי אויפן באן, אויפן וועג צו דער ארבעט, און איך ליין פרשת וירא. צום ערשטנס קוקט דאס אויס גאר קענטליך. די שפראך איז אביסל מאדנע, אבער עס פילט נישט פרעמד. עס איז טאקע דא א סך שיינע מוסר השכלס וואס מען קען זיך אויסלערנען! למשל ווי אברהם, אונזער פאטער, האט אריינגענומען געסט, נישט קיין חילוק וועלכע רעליגיע אדער ראסע זיי זענען געווען, אדער ווי ער האט זיך געבעטן ביים אויבערשטן צו ראטעווען די מענטשן פון סדום און דאס נישט חרוב מאכן, אפילו אויב ס׳וואוינען דארט ווייניק רעכטפֿארכטיקע מענטשן. דאס איז אלעס זייער שיין און אנגענעם צו לייענען און עס ווארעמט דאס הארץ.</p> <p>אבער נאכדעם קום איך אן צו די מעשה מיט לוטס טעכטער. אוי, דאס האבן זיי אין דער שולע ארויסגעלאזט! דאס האבן זיי אינגאנצן פארגעסן צו דערמאנען! לייענענדיג בין איך ממש טראמאטיזירט געווארן. לוטס טעכטער האבן אים אנגעשיכור׳ט און געלעגן מיט אים. בערך די ווערטער נוצט די חומש. געלעגן. איך וואלט דאס גערופן פארפירט. און דא האב איך געמיינט אז לויט די תורה, זענען די מענער יענע וואס טוען אזאנע זאכן. אבער נו ווער קען דען האבן טענות צו זיי? זיי האבן געמיינט אז זיי זענען די לעצטע מענטשן פארבליבן אויף דער טריקעניש. גלייבט מיר, אויב איך מיט מיין טאטע וואלטן געווען די לעצטע מענטשן אויף דער וועלט, קענט איר זיין זיכער אז איך וואלט געלאזט דער וועלט אינטערגיין. ניין ש&#8217;כוח! אבער עס איז דאך געווען אינגאנצן אן אנדער וועלט דעמאלטס. דאך פאר מיר, וואס איך עקזיסטיר אין די היינטיגע וועלט, קען איך דאס נישט באגרייפן, און איך בין ממש אויפגעשוידערט און פארציטערט. נאכדערצו היינט צוטאגס זענען מיר אזוי סענסיטיוו. ווען איינער גייט אונז פארציילן אזא שוידערליכע מעשה, וועלן זיי צו ערשט אונדז בעטן מיר זאלן זיך אוועקזעצן, מען גיט א ווארענונג, מען גרייט אייך צו. אבער די תורה פארשרייבט דאס אזוי פשוט און גראד, ווי גארנישט וואלט געווען, ווי מיר וואלטן נישט געווען מענטשן מיט געפילן. ממש איך קען נישט קומען צו זיך.</p> <p>איך מיין נישט חס ושלום אוועקצומאכן די תורה, ווייל נאך אלעמען בין איך דאך א גלויביגע, און איך בין א איד וואס פראבירט זיך האלטן מיט אידישקייט. אבער איך בין פשוט אזוי שאקירט געווארן לייענענדיג דאס, אז איך האב כמעט פארפעלט מיין באן סטאנציע.</p> <p>ווען מע האט אונדז געזאגט אז מען האט א סך אויסגעלאזט אין בית חינוך, האב איך זיך נישט געגרייט אויף אזאנס. איך האב זיך נישט געגרייט בכלל. איך האב געטראכט, „נע, וואס קען דאס שוין זיין&#8230; גארנישט וואס איך קען נישט פארנעמען&#8230;” אבער אוי האב איך דאס נישט געקענט פארנעמען! פאר א סעקונדע בין איך געווען גאר אויפגערעגט אויף די תורה. ספעציעל ביי די מעשה פון ווען מען האט „צוגענעמען” שרה ווייל זי איז נאר א „שוועסטער” פאר אברהם. איך פארשטיי נישט. מען קען עפעס אזוי „נעמען” שוועסטערס מיט מיידלעך? ס׳טוט זיך אזוי א „גענעמעכטס”! דער בלוטדרוק גייט מיר ארויף טראכטנדיג דערפון!</p> <p>און נאכדעם ווערט מען נאך געוואר אז אברהם מיט שרה זענען טאקע שוועסטער און ברידער. רבו״שע מיין קאפ קען דאס נישט פארשטיין! איך מיין אז אונזערע רבי׳ס זענען גערעכט געווען אונז נישט צו לאזן לערנען דאס חומש און איך בין דאנקבאר אז אונזערע לערערינס האבן אויסגעלאזט די אלע חלקים. איצט בין איך שוין אינגאנצן צומישט און איך מיין איך גיי נישט קוקן אין חומש פאר א וויילע ביז איך בארואיג זיך. איך האב געמיינט אז איך האב ליב די תורה, און איצט ווייס איך שוין אליין נישט וואס דא גייט פאר.</p> <p>אינטערעסאנט איז אז עקדת יצחק האב איך אנגענומען אזוי פשוט. איי, א טאטע וועט אויפגעבן זיין אייגן קינד פאר א קרבן איז אויכעט אן אומדערהערטע זאך וואס מיר פארשטייען נישט. הויב איך אן טראכטן אז אפשר איז יא גוט אז מען לערנט דאס אויס פון קינדווייז אן. אזוי קוקט עס נישט אויס אזוי שרעקעדיג. אבער פון די אנדערע זייט פארוואס זאל מען אויפקלערן אומשולדיגע קינדער אזוינע שוידערליכע געשעענישן וואס זענען פארגעקומען אין יענע צייטן? היינט איז אינגאנצן אן אנדערע וועלט. מיר קענען דאס נישט פארשטיין. און איך האלט אין איין צוריק קומען צו דעם, צום נישט פארשטיין: „אונז פארשטייען מיר נישט אלעס״ און ״מען פרעגט נישט קיין קשיות״. און איך טו יא פרעגן. אבער איך מיין איך פרעג שוין מער נישט. אקעי רבותי, האטס מיר און זייטס מיר! איך גיי איצט נעמען א „קלאנאפין”. </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/206696/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 01 Nov 2017 15:02:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/206696/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/206202/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki2.jpg"/><p><image name="riki2.jpg" align="right" /></p> <p>ימים נוראים, עשרת ימי תשובה, ראש השנה, יום כיפור, הושענה רבה, דאס איז די ערנסטע צייט פון יאר. טעג וואס מען שפילט זיך נישט ארום. נישט קיין צייט פאר וויצן און ליצנות. טעג וואס מען נעמט זיך אפיר און מען גוט א קוק אויף די מעשים פון א גאנץ יאר. א צייט זיך צו פארנעמען צו זיין א בעסערע מענטש. טוען מער מצוות און מעשים טובים און פראבירן צו שטיין ווייט פון עבירות. </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/206202/">Click here for the rest of the article... </a> Tue, 26 Sep 2017 15:59:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/206202/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/205814/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-august-28-2017_web.jpg"/><p><image name="riki-august-28-2017_web.jpg" align="right" /></p> <p>עס איז א געווענטליכער טאג אויף די אינטערנעט. די וועלט וואס עקזיסטירט אבער עקזיסטירט נישט. די וועלט וואס ליגט אין רוב מענטנשס האנט מערסטנס פונעם טאג. עס שוועבט ערגעץ צווישן די לבנה אין די שטערנס אבער האט א השפעה אויף אונזער טאג טעגליכע לעבן. איך מיש די בלעטלעך אדער ענדערש געזאגט, איך ריק מיין פינגער אויפן סקרין און איך זעה וואס א פייסבוך פריינט וואס איך קען נישט עכט אין עקזיסטענץ, האט געהאט היינט פאר מיטאג. דערנאך א בילד פון מיין בעסטע חברטע. נאכפאלגנדיג איז א רעקלאמע פון פארשידענע פנים פארב פראדוקטן&#8230; וכו׳&#8230;</p> <p>אבער עס איז דא פארשידענע זאכן וואס איך פארשטיי נישט אזוי גוט דערצו. היינט צוטאגס מיט פייסבוך און טוויטער און נאך אזאנע פארשידענע נעטווארקס, האט שוין יעדער משוגענער (איידער איר ווערט אנגעצארנט אויף מיר, זאלט איר פארשטיין אז משוגענער איז נישט דווקא א שלעכטע זאך. היינט איז דאך שוין מער נישט אינטערעסאנט צו זיין נארמאל סיי ווי) אן אייגענע פלאטפארמע ווי זיי קענען ווערן א בעל דרשן און א שרייבער. איך האב נישט קיין שום פראבלעם דערמיט און ס׳קען אפילו זיין אז אמאל בין איך איינע פון זיי.</p> <p>אבער זייענדיג נישט קיין מענטש מיט אזוינע שטארקע מיינונגען, איז עס איז גאר אינטערעסאנט צו זען ווי יעדער האט אייביג וואס צו זאגן אויף דאס און אויף יענץ און אויף אלץ וואס גייט פאר אין די וועלט, און וואס מען זאל טאן דערוועגן. עס זעט אויס ווי זיי מיינען אז די גאנצע וועלט איז זייער אינטערעסירט צו הערן אלץ וואס זיי האבן צו זאגן. און מען זאגט דאס נאך מיט אזא זעכערקייט און מיט א באגייסטערניש. טאקע זייער גוט! אבער ליידער קענען די היינטיגע דורות נישט פארנעמען קריטיק אדער א שלעכט ווארט אדער אפילו א ווארט וואס זיי זענען נישט מסכים דערמיט. יעדער ווערט אזוי באליידיגט פאר יעדע קליינע שטות אזש ממש מען גייט דאס רעפארטירן פאר די פייסבוך פאליציי און מ׳עסט זיך אויף דאס געזונט. ממש א שאד אויף אזויפיל הארץ ווייטאג ווען אין די אנדערע האלב וועלט שעכט מען אויס מענטשן ווי פליגן. אבער די צעבאלעוועטע קינדער גייען וויינען אין מאמיס פאנדשעלוי און גייען אויסזאגן די רבי ווייל דער און יענער „האט מיך געטשעפעט‟. </p> <p>פון די אנדערע זייט, אויב דער אריגינעלע בעל דרשן/שרייבער איז נישט אויף זיין זייט חלילה וחס זיי זאלן זי אנרופן עפעס. עס הויבט זיך אן גאנצע מחלקות און טענה׳ראציעס אין די קאמענטארן סעקציע. צומאל ענדיגט זיך דאס אפילו אין דעם וואס איינער בלאקירט דעם צווייטן. א סך מאל נעמט דער בעל דרשן אראפ דעם גאנצן פאסט ווייל עס האט אים געקאסט הויכע בלוט דרוק און ווייטאג אזש ער האט דאס נישט געקענט פארטראגן. </p> <p>איך האב נאך כמעט נישט געזען אזא זאך אז איינער זאל הילכן זייער מיינונג און קיינער איז נישט געטשעפעט אדער באליידיגט געווארן דערפון. און רוב מאל אטאקירט מען אזוי א מענטש פארן פשוט זאגן וואס ער האלט און מען רופט אים פארשידענע נעמען און מען שעלט אים צאם. יעדער זאגט תמיד מע זאל נישט אראפקלאפן אנדערע, אבער אין די זעלבע צייט קלאפט מען איינער דעם צווייטן, און מ׳ווערט באליידיגט און פארשעמט, און מען אטאקירט צוריק, און עס קומט פאר א גאנצע כיתה, א קריג.</p> <p>ביים סוף גייט א יעדער ארויס פארווייטאגט און פארביטערט אויף די גאנצע וועלט. די היינטיגע דורות זענען אזוי הייקל מען קען זיי גארנישט זאגן. און מען דארף טאקע אכטונג געבן חלילה נישט וויי טאן אן אנדערע מענטש, אבער אין די זעלבע צייט דארף מען אויפהערן צו אטאקירן וואס יענער האט געזאגט. אויב ביסט אזוי גוט ווי דו האלטסט דו ביסט, דאן וואס גייט דיר אזוי אן וואס יענער האט געזאגט? און אויב האלטסטו נישט אז דו בוסט גוט, דאן הויב שוין אן טראכטן אנדערש! זאג דיך א יעדן טאג ווי גוט דו ביסט, ווי שיין דו ביסט, ווי אויסערגעווענליך דו ביסט! און צוביסלעך וועסטו דאס איינזען און נישט צוהערן צו דעם קריטיקירער.</p> <p>מיר קענען נישט טוישן די וועלט. מענטשן וועלן זיך אייביג אנרופן. מענטשן וועלן האלטן אנדערש פון דיר און א סך מאל זאגן עפעס דערוועגן. און עס זענען דא די וואס פון גרויס לאנגווייליגקייט וועלן קאמענטירן מיט פיינטליכע ווערטער, דיך באליידיקן. אבער מיר קענען אפמאכן ביי זיך אז מיר וועלן זיך נישט צוטאן מאכן. מיר וועלן נישט אוועקגעבן א מינוט פון אונזער טאג זיך צו עסן דערויף. מיר וועלן דאס נישט לאזן האבן א השפעה אויף אונז. פארוואס זאלן מיר ארומגיין פארביטערט ווייל „יענער” האלט אנדערש פון מיר, אדער ווייל „יענער” האט מיך גערופן אזוי און אזוי&#8230; ווארף אוועק דעם „יענער”, וועסטו זוכה זיין צו אמת׳ע מנוחת הנפש! </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/205814/">Click here for the rest of the article... </a> Tue, 29 Aug 2017 15:16:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/205814/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/205323/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/Photo-Jul-20-6-40-43-PM-web.jpg"/><p><image name="Photo-Jul-20-6-40-43-PM-web.jpg" align="right" /></p> <p>„הונט הונט, דו בוסט עשו׳ס קינד! אויב דו וועסט מיך בייסן, וועל איך רופן מיין פאטער יעקב, און ער וועט דיך צורייסן!‟</p> <p>אזוי פלעגן די קינדער זינגען יעדעס מאל וואס א הונט איז אדורך די גאס. א הונט, האט מען אונז אויסגעלערנט, איז א טמא׳נע זאך. אן עקלדיגע זאך. א שעדליכע זאך. א סימן פון קללה און שלעכטן מזל. ווען מען זעט א הונט איז בעסער אריבער צו גיין די אנדערע זייט גאס. צי ווייל מען דארף מורא האבן דערפון, צי ווייל מען עקלט זיך דערפון, צי ווייל מען וויל זיך נישט באגעגענען מיט אזא טמא׳נע באשעפעניש.</p> <p>אזוי איז עס געווען נישט לאנג צוריק אין די חסידישע געגנטן. אבער ברוך השם לעצטנס האט זיך עס אנגעהויבן פארבעסערן. חסידים זענען שוין ווארעמער צו הינט. מען געבט א גלעט דא דארט און מען גייט שוין נישט אריבער די גאס. פארשטייט זיך אז עס זענען נאך דא די עקסטרעמע וואס האלטן זיך ביי זייערס. אבער רוב עולם איז היינט שוין מער באקוועם צו זיין לעבן א הינטל. עס זענען שוין אפילו דא משפחות וואס רופן א טרענירטע טערעפי־הינטל אין שטוב אז די קינדער זאלן אביסל שפילן מיט אים אין זיך צוגעוואוינען דערצו. </p> <p>איך בין זיך לעצטנס געגאנגען טרעפן מיט אזא <a href="https://www.instagram.com/mybestiecharlie/">טערעפי הינטל — טשארלי</a>. א פאר יאר צוריק ווען דו וואלסט מיר ווען געזאגט אז איך גיי גלעטן און זיך שפילן מיט א הונט וואלט איך דיר אנגעקוקט ווי דו ביסט אראפגעפאלן פון דער לבנה! אבער היינט פיל איך אזא ליבשאפט צו יעדע סארט באשעפעניש, ספעציעל הינט.</p> <p>טשארלי (בערי) איז א טרענירטע טערעפי הינטל וואס באלאנגט צו א היימיש פארפאלק. ער געבט איבער אומבאדינגטע ליבשאפט און ווארימע געפילן. ער איז אזוי זיס אין פלאפי קע״ה! מען קען זיך מיט אים האלדזן און אים גלעטן שעהען לאנג! ער בארואיגט איינעם די נערוון. אויב האט איינער מורא פאר חיות איז טשארלי א מומחה אין העלפן דאס איבערקומען מיט זיין העפליכן צוטריט. ער העלפט אויך קינדער וואס מען קען נישט קאנטראלירן. טשארלי איז אזוי מענטשן פריינטליך און האט ליב יעדעם איינעם, נישט קיין חילוק ווי אלט אדער ווי אזוי זיי זעען אויס. ער איז אזוי רואיג און דאס מאכט דעם מענטש רואיג. מיר זענען געווען אינדרויסן אין די היצן און געכאפט א סך בילדער מיט אים און ער האט אזוי שיין קאאפארירט און געשמייכלט די גאנצע צייט. צוקער זיס! עס איז געווען אזוי אנגענעם צו פארברענגען מיט טשארלי און זיינע עלטערן! איך האף זיי גייען מיר רופן נאכאמאל.</p> <p>עס איז ממש אומגלויבליך אז איך האב אמאל אזוי פיינט געהאט א הונט און אריבער די גאס ווען איך האב געזען איינס און היינט וויל איך מיר אליין קויפן א הינטעלע!</p> <iframe src="//video.forward.com/embed/player/8FKS0Z3QKSG2HJSL" width="630" height="545" frameborder="0" marginheight="0" marginwidth="0" scrolling="no" allowtransparency="true"></iframe> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/205323/">Click here for the rest of the article... </a> Fri, 28 Jul 2017 11:04:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/205323/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/204891/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/Riki_museum33_web.jpg"/><p>לכבוד דעם קומענדיגן יום טוב, דעם פֿערטן יולי, פרייהייט טאג, לאמיר כאפן א שפאציר אין דער שטאט פילאדעלפֿיע, וואו מען האט געשריבן די ספרי קאנסטיטאציע.</p> <p>עס זענען דא דארט פארשידענע סטאטועס פון די אבות הקדושים (להבדיל): „די דערפינדנדיגע פאטערס‟.</p> <p>אין פארשידענע פלאקאטן זעט מען די מענטשן פון יענע צייטן. קוקטס ווי זיי זעען אויס. כ׳האב נישט געוואוסט אז די פיאנערן זענען גאר געווען פרומע חסידים!</p> <p>אויך זענען דא אפאר קרעטשמעס ווי די חסידים פלעגן זיך דרייען. אויב האט מען געוואלט פראווען התבודדות האט מען געקענט גיין אינעם ביר גארטן! בקיצור מער פון דעם האב איך נישט פארשטאנען ווייל מיין עדשיקאציע (בילדונג) איז אפשר אויפן שטאפל פון א קינד אין דריטן קלאס. און דאס ביסל וואס מען האט יא געלערנט אין די חסידישע סקול ווי איך בין געגאנגען, געדענק איך שוין אויך נישט.</p> <p>כ׳האב אויך געזען א סך מאנומענטן ווי דער ליבערטי גלאק. פונקט ווי בארני סטינסאן פון די טעלעוויזיע סעריע &#8220;How I Met Your Mother&#8221; האט זיך אמאל אנגעפאקט א משוגעת צו לעקן דעם גלאק — ווייל ער האט געהערט ווי מע זינגט וועגן דעם &#8220;sweet taste of liberty&#8221; — איז מיר דאס זייער געפעלן. האב איך געלייגט אויף מיין ליסטע צו לעקן דעם גלאק. און איצט אז מיר זענען דא קענען מיר דאס שוין אויסשטרייכן פון דער ליסטע, ברוך השם! </p> <p>האטס מיר אלע א פרייליכן זמן חירות! </p> <iframe src="//video.forward.com/video/Riki-Tours-Philadelphia-Birthpl/player?layout=&amp;read_more=1" width="616" height="377" frameborder="0" scrolling="no"></iframe> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/204891/">Click here for the rest of the article... </a> Fri, 30 Jun 2017 12:23:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/204891/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/204272/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-05-23-2017_web.jpg"/><p><image name="riki-05-23-2017_web.jpg" align="right" /></p> <p>אויף א געווענטליכן טאג ביי דער ארבעט באשטעל איך מיטאג צום אפיס. אבער אויב איז דאס א שיינע וועטער, פארוואס זשע נישט ארויסגיין אביסל אויף די פרישע לופט? וויל איך אייך איינלאדענען מיט מיר אויף א שפאציר אין די וויליאמסבורגער גאסן. מאמעס מיט וועגעלעך גייען פון געשעפט צו געשעפט, עלטערע פרויען שלעפן זיך מיט די ליידיגע וועגעלעך, (א גיטע מיטל צו נישט דארפן זיך באנוצן מיט א שטעקן און אויך קען מען אריינלייגן באגאזשן און מען דארף זיך נישט שלעפן דערמיט), מענער גייען אריין און ארויס אין כולל, די גאסן זענען לעבעדיג.</p> <p>שפאצירט זיך אזוי א שיקסע דורך די שאסיי און יעדעם׳ס אויגן פאלט אויף איר. איך, די שיקסע, מאך זיך אבער נישט וויסנדיג ווייל עס גייט מיר ווייניג אן. די פראבלעם הייבט זיך נאר אן ווען איך טרעף א באקאנטע. זייענדיג א מענטשליכע פרוי גיב איך א שמייכל מיט א ברייטן „העלא‟ און דער פריינדלעכער עולם באגריסט מיך צוריק. די ווייניגער פריינטליכע גיבן א האלבן שאקל מיטן קאפ וואס זעט אויס „געצוואונגען‟. דערנאך איז דא די וואס קוקן אוועק און מאכן זיך ווי זיי האבן מיך נישט באמערקט. די ערגסטע זענען נאך די וואס קוקן מיך אין פנים כאילו זיי קענען מיך נישט. נאכדעם איז דא אזוינע וואס מיינען אז אויף זיי שטייט די וועלט און זיי רופן זיך שוין אן עפעס.</p> <p>נעכטן טרעף איך אזא איינע און זי באפאלט מיר: „רבקה׳לע וואס קומט פאר?‟</p> <p>איך גיב א צי מיט די אקסל און זאג איר: „וואס הייסט?‟</p> <p>„וואס איז געשען?‟ פרעגט זי.</p> <p>„וואס הייסט, וואס איז געשען?‟ פרעג איך תמ׳עוואטע.</p> <p>„ניין, מען טאר נישט גיין אזוי! רבקה׳לע! מען טאר נישט! נישט ווען דו האסט אזא מאמע! וואס האט זי נעבעך געזינדיגט?‟ זאגט זי מיט תחנונים. </p> <p>„ווען איך גיי צו מיין מאמען, דעק איך זיך צו,‟ ענטפער איך.</p> <p>„אבער דער באשעפער&#8230;.‟ הייבט זי אן.</p> <p>״לאז דאס צווישן מיר און דעם אייבערשטן!״ האק איך זי איבער.</p> <p>אבער זי לאזט נישט נאך און זאגט: „ניין, טו דאס נישט! גיי נישט אזוי אנגעטאן!‟</p> <p>זייענדיג א מענטש וואס שטייט ווייט פון קאנפליקט און שלעכטע vibes, האב איך זיך נישט געוואלט מתוכך זיין און אוועקגעשפרייזט בשעת זי האט גערעדט ווייטער אירע מוסר רייד. אבער אויפן צונג איז מיר געלעגן אסך גוטע קאמענטארן. ווען זי האט געזאגט: „ניין, גיי נישט אזוי אנגעטאן‟&#8230; האב איך געוואלט ענטפערן: „ניין? טאקע? אקעי, לאמיך זיך שנעל אויסטאן דא אויף דער גאס!‟</p> <p>שפרייזנדיג ווייטער, קומט מיר אקעגן הרב צימערמאן, דער אנדרייער פון אלע פראטעסטן, א לאנגווייליגער מענטש וואס האט נישט וואס צוטאן מיט דער צייט און האט זיך געטראפן אן אקטיוויטעט צו פראטעסטירן און זיך אננעמען פאר וואס ער האלט איז אידישקייט. איר וואלט געטראכט ער קוקט אויף דער ערד, זיך נישט צו באגעגענען מיט פריצות חלילה, פאר פרומקייט. ארויפגעקוקט האט ער טאקע נישט, אבער אויף מיינע פולקעס האט ער פיין געקוקט, און נאך מיט אן אפענעם מויל. דערנאך איז ער צוגעגאנגען צום זייט פון גאס, אוועקגעקוקט, און א שפיי געטאן! אוודאי אזוי! עס רינט אים די שפייעכץ פון קוקן אויף מיר. אוודאי ברויך ער שפייען!</p> <p>עס וואלט מיר געווען גאר אינטערעסאנט צו וויסן וואס עס גייט פאר בײַ די אלע מענטשן אין מוח. די פרוי וואס מוסר׳ט מיר, דער מאן וואס שפייט. נו, אפשר וויל איך טאקע נישט וויסן וואס דער שפייענדיגער מאן טראכט! ניין, ש׳כוח! אבער די אלע וואס שאקלען האלבוועגס מיטן קאפ וואלט איך געוואלט פארשטיין. איך באשולדיק נישט קיינעם. פארקערט, איך וויל אנקומען צו א מצב צו קענען פארשטיין א יעדן בשר־ודם און וויסן פארוואס זיי טוען וואס זיי טוען! די פרויען וואס זאגן מיר מוסר — גלייבן זיי אמת׳דיג אז איך וועל זיי אויסהערן און זיך פלוצלונג טוישן? וואס גייט דורך זייער קאפ ווען זיי זאגן מיר: „גיי נישט אזוי‟ אדער „צו וואס פעלט עס אויס?‟ איך וויל אמת׳דיג וויסן! און וואס מיינען זיי גייט געשען ווען זיי נוצן די ווערטער „דיין מאמע‟, „דיין טאטע‟, „דער באשעפער‟&#8230; צו מיינען זיי אז די סארט שפילן ארבעט נאך אויף מיך? זעען זיי דען נישט אז איך בין אין גאנצן אן אנדערע מענטש? איינער פרעגט מיך אמאל: „האסט נישט מורא פון דין וחשבין?‟</p> <p>„איך האב יא מורא,‟ האב איך איר געענטפערט. „און פאר דעם גנב׳ע איך נישט, איך הרגע נישט קיינעם, און איך פראביר צו האבן נאר ליבשאפט און גארנישט קיין פיינטשאפט אין זיך!‟ אבער זי האט דאס נישט געקענט באגרייפן ווייל אין אירע אויגן איז דין וחשבין טייטש אז מע וועט פארברענען מיינע פיס אין הייסע קוילן, ווייל זיי זענען אויפגעדעקט. אבער דער חילוק צווישן אונז איז אז איך בין אינטערעסירט אין וויאזוי זיי טראכטן און פארוואס זיי טראכטן אזוי און זיי זענען נאר אינטערעסירט און וואס פארא קליידער און וואס פארא סארט שייטל איך טראג.</p> <p>און נישט נאר דאס. איך פארשטיי פארוואס עס גייט זיי נאר אן די קליידונג. ווייל אין שולע האט מען אריינגעבאכעט אין אונז אז די חיצוניות מאכט די פנימיות, דאס דרויסנדיקע באווירט דאס אינעווייניקע. דאס הייסט אז אויב מע גייט אנגעטאן גוט אינדרויסן ווערט מען במילא א גוטער מענטש פון אינווייניג. אין מיינע אויגן הייסט גיין גוט אנגעטאן ווי אזוי איך טו זיך טאקע אן. גיי זיי דאס מסביר פאר זיי.</p> <p>האטס מיר און זייטס מיר אלע, און מאכטס ניט קיין צימעס פון פיינטליכע באמערקונגען. קוק עס אן סתם ווי א קאמעדיע.</p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/204272/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 24 May 2017 15:23:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/204272/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/203437/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-04-04-2017-02_web.jpg"/><p><image name="riki-04-04-2017-02_web.jpg" align="right" /></p> <p>איך זיץ דא ביי דער ארבעט רואיגערהייט. קוים וואס דער טעלעפאן קלינגט. וואס איז עפעס אזוי שטיל? וואו איז דער גאנצער עולם וואס דרייט מיר דעם קאפ א גאנץ יאר? וואו זענען אלע פאציענטן וואס האבן אזוי וויכטיג געברויכט אַן אפוינטמענט [באשטעלונג] צום דאקטער? איך טו א בליק אויפן אידישן לוח און איך כאפ זיך פאר װאס דער עולם איז פלוצלינג פארשוואונדן געווארן. עס איז די אנגעצויגענע טעג פאר פסח. איעדער איז פארנומען אויסרוימען דעם חמץ פון שטוב און אריינברענגען דעם פסח! די דאקטוירים וועלן ווארטן ביז נאך יום טוב. איצט איז דא א סך צו טאן.</p> <p>קודם כל ברויך מען האלטן די בין הזמנים בחורים׳לעך פארנומען, זיי זאלן חלילה נישט אנקומען צו דברים בטלים און זיכער נישט אין קאנטאקט מיט א קלוגן־טעלעפאן (smartphone) און אפילו נישט צו איינער וואס האט צוטריט צו דער טריפה׳נער כלי. איז גיט מען זיי עפעס מיט וואס צו זיין פארנומען. מען גיט זיי צו רייניגן דעם ספרים שאנק! איי, ווי קומט דען חמץ אן אינעם ספרים שאנק? אבער אינדערהיים האט מען געזען, אז מען רייניגט אויס יעדן ווינקל, פרעגט מען נישט קיין קשיות. מען נעמט ארויס ספר ביי ספר, סידור ביי סידור, און מען קלאפט יעדן פון זיי אויס באזונדער, זוכנדיק ברעקלעך. איך ווייס נאכנישט וויאזוי קומען אן ברעקלעך אין ספרים אויב דאס איינציגע מאל וואס מען נעמט דאס אראפ פון דער שאפע איז ערב פסח דאס צו רייניגן&#8230; (ווייטער פרעגט זי קשיות&#8230;).</p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/203437/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 05 Apr 2017 13:08:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/203437/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/203125/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/IMG_5626_002_web.jpg"/><p><strong>דאנערשטאג מערץ 2:</strong></p> <p><image name="IMG_5536_001_web.jpg" width="200px" height="355px" align="right" /></p> <p>עס איז א גרויסער טאג פאר מיר היינט! איך גיי אט אט ארויף אויף א פליגער (עראפלאן) צום ערשטן מאל זייט איך לעב אויף דער וועלט. איך בין אזוי אויפגעהייטערט און איבערראשט אז איך פארגעס צו זיין נערוועז. איך טראכט: נישט געפערליך, איך בין מיט מיט מיינע חבר׳טעס, און טויזענטער מענטשן האבן דאס שוין דורכגעמאכט, פארוואס זאל ביי מיר זיין אנדערש? אבער וויבאלד ער הייבט זיך אין דער לופטן הייבט זיך אן דער פאניק, און עס ווערט נישט בעסער ווען דער פילאט זאגט אריין אינעם הויך־הילכער אז צוליב דעם שטארק־ווינטיגן וועטער וועט זיין אביסל „טורבולאנס“ און דער עולם זאל זיך האלטן רואיג.</p> <p>איך זיץ מיט גרויס אנגסט און פיל ווי דער פליגער ראנגלט זיך מיט די ווינטן. עס פילט בערך ווי מען איז אויף א גרויסן „סייקלאן“ און איך האב נישט ליב קיין „ריידס“. איך מורמל צו מיינע חברטעס: „שוין&#8230; דאס איז די לעצטע מאל וואס איך טו דאס&#8230; איך קום צוריק מיט א קאר&#8230;“  איך האב נישט באמת צו דער זאך גערעדט ווייל פארטא־ריקא איז אן אינזל און די איינציגסטע וועג ארויס איז דורכן וואסער. </p> <p>צוביסלעך טרעפט דער פליגער א באקוועמען פלאץ אין דער לופט און מיט דעם ווער איך בארואיגט און זינק איין אין א טיפן שלאף!</p> <p>ברוך הבא בשם השם אונז זעממיר אנגעקומען קיין פארטא־ריקא. די לופט שמעקט פון טייטלביימער און די אטמאספערע איז א רואיגע און אן אנגענעמע! די ערשטע זאך וואס מיר טוען איז לויפן צום ברעג און זיך באקן אביסל אונטער דער זון איידער זי גייט אונטער. די זאמד פילט ווי סאמעט אזויווי אויפן רבינס בעקישע אליין. די וואסער איז ווארעם און א קלארע בלויע קאליר, און די זון גלעט דאס פנים מיט ליבשאפט. א מחיה!</p> <p><image width="full" name="IMG_5626_002_web.jpg" /></p> <p>איך בין קיינמאל נישט געווען אין גן עדן אבער דאכט זיך מיך אז עס קוקט אזוי אויס דארט. </p> <p>נאך א פיינע כשרע נאכטמאל וואס מיר האבן זיך מיטגעברענגט גייען מיר כאפן א טרינק מיט א רקידה׳לע לכבוד חודש אדר. די קרעטשמע איז באלויכטן. די שפאנישע מוזיק האט א באזונדערן חן און דער עולם לאזט זיך ארויס אין א טאנץ.</p> <p><strong>פרייטאג מערץ 3:</strong></p> <p>איך וועק מיך אויף צום געזאנג פון די כוואליעס פונעם ים. איך קוק ארויס פונעם פענסטער און זעה א הערליכע פאנאראמע! מה רבו מעשיך השם!</p> <p><image width="full" name="IMG_5558_003_web.jpg" /></p> <p>אבער אז מע קען זיצן אינדרויסן אינעם נפלאת הבורא, דאן פארשווענדט מען נישט קיין צייט אינעם צימער. צום ערשט גייען מיר איינשטילן דעם הונגער אינעם מאגן. מיר גייען אריין אינעם נענטסטן פרישטאג־מיטאג געשעפט וואס פארקויפט כשרע געטראנקען און מיר זעצן זיך אוועק צו א זעקל המן־טאשן וואס מיר האבן מיטגעברענגט. המן טאשן אין פארטא־ריקא! וואס קען דען זיין בעסער? אפגעבענטשט און געמאכט א נאך־ברכה און מיר זענען אויפן וועג צוריק צום סאמעטענעם זאמד. אבער קודם&#8230; ברויך מען כאפן בילדער! איינס נאכן צווייטן! מיטן קאקאנאט געטראנק,</p> <p><image width="full" name="IMG_5611_004_web.jpg"/></p> <p>מיט דער ים זאטשקע,</p> <p><image width="full" name="IMG_5605_005_web.jpg" /></p> <p>מיט די זון ברילן,</p> <p><image width="full" name="FullSizeRender_006_web.jpg" /></p> <p>אן די זון ברילן,</p> <p><image width="full" name="FullSizeRender_007_web.jpg" /></p> <p>אויפן זאמד,</p> <p><image width="full" name="FullSizeRender_008_web.jpg" /></p> <p>אינעם וואסער,</p> <p><image width="full" name="IMG_5647_009_web.jpg" /></p> <p>צווישן די טייטלביימער, </p> <p><image width="full" name="IMG_6302_010_web.jpg" /></p> <p> אזוי ווי דער רבי זכ״י וואלט געוואלט&#8230; מען קען דאך נישט צוריק קומען אן בילדער. מען ברויך האבן עדות. אזוי גייענדיג ארום מיטן בילדערכאפער זעען מיר א געצעלט ווי מען מאכט דארטן מאסאזשן. נאך א זאך וואס איך האב קיינמאל נישט געטאן, איז באקומען א פראפעסיאנאלן מאסאזש. איך טראכט נישט צוויי מינוט און איך לייג מיך אנידער אויפן טישל. און אויב האב איך געמיינט ביז איצט אז זעממיר אין גן עדן איז עס אט קלארער געווארן אז דאס מוז טאקע זיין אמת. די טעכניק און גרינגקייט מיט וואס דער מעסוס האט געטאן זיין ארבעט האט מיך ערשטוינט. איך האב געשפירט ווי אלע דאגות און זארגן און די ווייטאגן אין אלע מוסקלען ווערן ארויסגעקוועטשט פון מיין קערפער. איך פראביר זיך אויפשטעלן נאכדעם אבער איך קען נישט זעהן גראד. זיי ברענגען מיר וואסער און איך זעץ מיך אויף. א נייער מענטש! צוריק צום ניוגאד און מען באקט זיך אונטערן זון ביזן זמן ש״ק. מיר צינדן ליכט אינעם צימער און מיר זענען אויפן וועג צום חבד הויז וואו אונז גיי׳מיר פראווענען די סעודות שבת. די חבדס׳קער זענען גאר העפליך און נעמען אונז אויף בסבר פנים יפות. די עסן איז מלא טעם און די אטמאספערע איז גאר אן אנגענעמע. שבת באטע פראווענען מיר אויפן דאך פונעם האטעל ווי מען קען זעהן די גאנצע שטאט.</p> <p><strong>שבת קודש מערץ 4:</strong></p> <p>שבת בייטאג גיי׳מיר נאכאמאל אין חבד פאר א גרויסן קידוש. ס׳איז דא פון כל מיני מטעמים און מיר כאפן א שמועס מיטן רב און די רביצין וועגן חסידים. עס ווארעמט דאס הארץ צו הערן די שיינע שבחים פונעם רבי׳ן. נאר גוטע ווערטער האט ער צו זאגן. </p> <p>נאכמיטאג — צוריק צום ברעג ים. מען לייענט א בוך, מען כאפט א דרימל, ס׳איז ממש מעין עולם הבא! אן אמת׳ע עונג שבת וואס אזאנס האב איך נאך קיינמאל נישט געהאט. שלש סועדות פירן מיר אויפן באלקאן ווי די רביס אליין! מען שפירט א דערהויבנקייט! א העכערע פארנעם! </p> <p>מוצש״ק, שיין צוגעפוצט אינעם ״אובער״, פארן מיר צו דער אלטער שטאט סען וואן! עס קוקט אויס הערליך! די שמאלע געסלעך און די קליינע קאלירטע הייזקעלעך מאכט דאס אויסזעהן ווי פון עפעס א בוך. די פלאץ איז באלויכטן און מיר כאפן איין טרינק נאכן צווייטן, אזש עס איז ממש עד דלא ידע! </p> <p><strong>זינטאג, מערץ 5:</strong></p> <p>אפגעטאנצט, אפגעשפרינגען ביז שפעט אריין אין די פארטאגס שעה׳ן, אבער וויבאלד די זון גייט אויף זענען מיר ארויס פון בעט. מען קען נישט פארפאסן קיין איין מינוט פונעם זיצן ביים ים. איך בין אביסל נערוועז וויסנדיג אז מען גייט ווידעראמאל זיין אויף א פליגער אבער איך פראביר צו פארגעסן דערפון און איינזאפן די אויג־פארכאפנדיקע סצענע פונעם וואסער מיט אירע כוואליעס. א סערווירער קומט צו און פרעגט אויב מיר ווילן א טרינק. איך נעם א באנאנע־יאגדעס „שאקל“ און מיין חבר׳טע נעמט א קאווע. די זון באקט א מחי׳ און פלוצלונג נעמט זיך רעגענען בשעת די זון שיינט נאך. אזוי איז די וועטער דארט און עס איז א מחי׳ ווייל די רעגן וואסער קילט אפ אביסל און נאך צוויי סעקונדעס הערט אויף רעגענען. מיין חבר׳טע קומט צו גיין מיט ריזיגע מאנגאס! ממש ווי די מרגלים פרוכט און עס איז אזוי זאפטיג און זיס מיר ווערן אינגאנצן קלעפעדיג פראבירנדיג דאס אויפצושניידן. ווען זיי לאזן אונז אריינברענגען דאס צוריק אין ניו יארק וואלט איך געברענגט א גאנצן רענצל. אזוינע פרוכט האב איך נאך אין מיין לעבן נישט געהאט! </p> <p>פלוצלינג ווערט שטארק פארוואלקנט און עס נעמט זיך גיסן פון איין מינוט אויפן צווייטן. מיר לויפן אריין אינעם האטעל און מיר גרייטן זיך אהיימצופארן. מיר נעמען מיט געשמאקע מאלצייטן שיין איינגעפאקט פון חבד פארן וועג אהיים און מיר קומען אן צום לופטפעלד א שעה פריער ווי די צייט. אינדרויסן גיסט נאך.</p> <p>עס איז שוין צייט ארויפצוגיין אויפן פליגער. איך פראביר זיך האלטן רואיג און עס איז נישט אזוי שווער דאסמאל ווייל איך בין מיד און אויסגעמאטערט. איידער וואס ווען האבן מיר שוין געלאנדעט און מיין מאן ווארט אויף מיר אינעם לופטפעלד. די לופט אין ניו יארק איז שטיקעדיג, אפילו אז ס׳איז ביטער קאלט און ווינטיג. און איך הייב שוין אן טראכטן ווען איך פאר נאכאמאל צום אינזל.</p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/203125/">Click here for the rest of the article... </a> Mon, 20 Mar 2017 15:25:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/203125/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/202678/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-02-26-2017_web.jpg"/><p><image name="riki-02-26-2017_web.jpg" align="right" /></p> <p>אזוי ווי איר ווייסט זענען רוב פון מיינע נאכפאלגער און „פענס” פון דער חסידישער סעקטע. ווייל פון וואנען איך קום, און די שפראך וואס איך באנוץ, און וויאזוי איך דריק זיך אויס, ציט עס מערסטנס די אויפמערקזאמקייט פונעם היימישן ציבור (פרויען און מענער) און דעריבער באקום איך כסדר מוסר און קריטיק — ספעציעל אויפן סאציאלע מידיא פלאטפארם אויף אינסטאגראם. אט זענען עטלעכע ביישפילן:</p> <p>עס איז נישט צניעות, עס פאסט נישט אז א אידיש קינד זאל גיין אזוי אנגעטון.</p> <div class="english">Btw, it&#8217;s not even nice, you&#8217;re a bad looking girl.</div> <p>[טײַטש: ס׳איז נישט שיין, זעסט אויס שלעכט]</p> <div class="english">Sad u think it‘s ok for men to hear u sing. Putting kol Isha ain‘t helping.</div> <p>[טייטש: ס׳איז טרויעריק וואָס דו מיינסט ס׳איז בסדר אז מענער זאלן הערן ווי דו זינגסט. ווען דו ביסט עובר אויף קול אישה, העלפט עס נישט.]</p> <div class="english">Maybe if she‘d sing nice t‘would be worth the sin! How embarrassing this is&#8230;</div> <p>[טייטש: אפשר ווען זי וואָלט שיין געזונגען וואלט געווען כדאי דאס זינדיגן. אזא בושה&#8230;]</p> <p>אקעגן אלץ האב איך א שארפן „קאמבעק” בלע״ז, גרייט אויפן צינגל און איך פראביר זייער שטארק נישט צו ענטפערן. אחוץ טאמער איז דאס צו גוט אין עס וועט מאכן א פאר אידן אויספלאצן אין א געלעכטער, דאן וועל איך יא ענטפערן. אבער איך פיל נאך אלץ שלעכט ווען איך טו דאס. און איך וועל אייך מסביר זיין פארוואס.</p> <p>רוב פון די מענטשן וואס שרייבן מוסר אדער וואס זענען מוחה האלטן זיך שוין יא אביסל אויפגעקלערט ווייל זיי האבן דאך צוטריט צום אינטערנעץ ר״ל אבער נישט גענוג דרייסט צו לייגן א בילד פון זיך אינעם פראפייל ווייל זיי זענען נאך אינעם ״סיסטעם״. באהאלטן זיי זיך הינטער א בילד פונעם זון אונטערגאנג אדער א פויגל (ווייל עס איז גאר איבערצייגעוודיק אז יאנקל154 איז טאקע א פויגל!) און אזוי טוען זיי מוחה זיין פאר אידישקייט און זיי טוען דאס בסתר נאך אויך! אך ווי שיין! און אויב מיינט איר איך טרייב סתם לצנות זאלט איר וויסן איך בין גאר ערנסט און איך גלייב אז עטליכע פון די מענטשן טוען דאס עכט לשם שמים. אפשר זענען זיי גאר ל״ו צדיקים (אקעי, יעצט בין איך יא סארקאסטיש, כככ..)</p> <p>אבער ערנסט גערעדט, איר דארפט פארשטיין פון וואנען די מענטשן קומען. איך פארשטיי דאס ווייל איך בין אזוי אויפגעוואקסן. כ׳האב עכט געגלייבט אז די וועג וואס מען האט מיר געלערנט איז די איינציגע וועג א מענטש קען האבן אמתע שמחה. און אז עס איז נישט דא קיין אנדערע וועג. און נישט נאר עס איז נישט דא קיין אנדערע וועג, נאר אויב וועט איר פראבירן אן אנדערע וועג וועט מען דיך צימבלען און פייניגן. און זייענדיג א תמימות׳דיג קינד, האב איך דאס אמתדיג געגלייבט. אזוי ווייט אז איך האב מיך אליינס נישט פארשטאנען פארוואס איך פיל נישט די „אמת׳ע שמחה”; איך בין דאך אויפן ריכטיגן וועג! און ווען איך האב צוביסלעך אנגעהויבן צו גיין מיין אייגן וועג, האב איך ערשט אנגעהויבן פילן וואס עס מיינט מנוחת הנפש און אינערליכע צופרידנקייט.</p> <p>אידישקייט איז נישט אן איין־זייטיגע גאס. יעדע ווארט פון די תורה קען מען אויסטייטשן אויף צענדליגע וועגן. אבער אז מע פרעגלט אריין פון קינדווייז אן אז עס איז נאר דא איין עקסטרעמע ספעציפישע וועג, דאן איז נישט דא א סך שאנסן פאר א מענטש איינצוזען אנדערש. נישט קיין חילוק וויפל פאלשע אינסטאגראמען און פייסביכער אונטערן פארהאנג מען האט. אז מ׳איז פארשפארט און מען האט נישט דעם שליסל, איז נישט דא קיין גרינגע וועג ארויס. און דעריבער פארשטיי איך ווען א מענטש קומט מיר מוסר זאגן און קריטיקירן, אפילו אויב דאס איז אויף א פיינטליכן אופן. ווייל יענער מיינט דאס נעבעך ערנסט. יענער ווייסט און גלייבט אז דאס איז די איינציגע וועג און אז ער וועט באלוינט ווערן פארן מוחה זיין און זיך אויפשטעלן פארן אויבערשטנס כבוד. און איך פארשטיי אז דאס איז זיין וועג פון דינען דעם בורא כל עולמים. מיין וועג פון דינען דעם אויבערשטן איז צו רעספעקטירן אלע זיינע באשעפענישן, אפילו די וואס רעספעקטירן מיר נישט צוריק. צו פראבירן פארשטיין אלע אידישע קינדער; אפילו די וואס פארשטייען מיך נישט. און אזוי ווי איך בין נישט הונדערט פראצענט אויסגעארבעט, אזוי איז קיינער נישט. איך פראביר אבער כאטש צו קוקן אויף די גוטע זייט פון אלעם. און נישט ווייל איך בין עפעס א צדיקת צו וואס, נאר ווייל דאס לעבן איז מיר פשוט גרינגער אזוי. אויב זעט מען נישט קיין שלעכטס דאן קען דאס לעבן נישט זיין שלעכט. און אויב וועלן מיר אלע נאר זען די גוטס איינער אינעם אנדערן וועלן מיר זוכה זיין צו דערנענטערן משיח צדקינו בב״א!</p> <p><em><strong>נ.ב.</strong> איך וויל דא אויך נעמען די געלעגנהייט צו באדאנקען די וואס טוען מיך יא געבן גוטע ווערטער און חיזוק! א גרויסן יישר כח!</em></p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/202678/">Click here for the rest of the article... </a> Mon, 27 Feb 2017 10:30:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/202678/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/202228/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-02-01-2017-web.jpg"/><p><image name="riki-02-01-2017-web.jpg" align="right" /></p> <p>
א פייגעלע א קליינס זיצט אינעם נעסט, אירע פליגלען צוגעבונדן מיט שטריק. זי קען זיך נישט אויפהייבן און פליען פריי. איר הארץ לעכצט און גארט אויסצושפרייטן אירע פליגלען און פליען אן קיינע דאגות. זי וויל פילן דעם בלאז פונעם ווינט דורך אירע פעדערן. זי וויל פליען ארום די גאנצע וועלט. זען נייע און אינטערעסאנטע זאכן. אבער זי איז צוגעבונדן צום נעסט און קען זיך נישט ארויסרייסן. </p> <p>די ווייטאג אין איר הארץ איז אומדערטרעגליך. זי וויל כאטש א שאקל טאן אירע פליגלען ארויסצוגעבן אביסל פון די געפילן וואס דריקט און מאכט איר שווער דאס הארץ. אבער די קייטן האלטן איר צוריק פון אלעס. </p> <p>„איך וועל שוין אייביג פארבלייבן דא אינעם נעסט,” טראכט זי.</p> <p>אזוי האב איך טאקע געפילט אלס קינד אויפוואקסנדיג אין א שטרענגע און פרימיטיווע אטמאספערע. אינדערהיים האב איך נישט געקענט זינגען ווייל מיין טאטע האט נישט געקענט דערליידן אז א פרוי זינגט. אדער ווייל די שכן האט געקלאפט אין טיר זאגנדיג: „נו, קול אישה, מיין מאן זיצט און לערנט!” און אין שולע האט מען נאר געקענט זינגען ספעציפישע ניגונים וואס מען האט דערלויבט.</p> <p>דער געראנגל גייט נאך אן ביזן היינטיגן טאג ווען מיין שכנה שיקט מיר טעקסטלעך איך זאל נישט זינגען ווייל די בחורים זענען אינדערהיים. וואס דארף א אידענע טאן צו קענען זינגען א לידל פרייערהייט אויף דער וועלט?! </p> <p>איך האב אמאל געפרעגן מיין פאטער, לאנג לעבן זאל ער, פארוואס האט דער אויבערשטער געגעבן א פרוי א שיין קול אדער די געשאנק פון נגינה? זענט איר גרייט פאר זיין תירוץ? „זיך צו שטארקן און דאס נישט ניצן”! המממממם, איך גלייב נישט אז דער אויבערשטער האט געגעבן צוויי אויגן דעם מענטש כדי ער זאל זיך שטארקן און ארומגיין מיט צוגעמאכטע אויגן. אבער גיי זיי דאס מסביר צו איינעם מיט פארשטאפטע אויערן. ליידער זענען זיי באשאפן געווארן מיט אויערן וואס הערן נישט, קען מען זיי דאך נישט באשולדיגן דערפאר. </p> <p>וויפל קייטן און שטריק מען האט שױן ארויפגעלייגט און מען וועט װײטער ארויפלייגן אויף מיינע פליגלען וועט מען מיר אבער קיינמאל נישט קענען פארשװײגן. איך וועל ווייטער זינגען און איך וועל זינגען אינעם אויבערשטנס נאמען פאר אלע אומשולדיגע פייגל וואס זענען פארשפארט און צוגעבונדן צום נעסט. און מיטן מױל קען מען נישט נאר זינגען, נאר רעדן אױך. און מיר דארפן נוצן דאס געווער אינאיינעם זיך אקעגנצושטעלן אלע אומגערעכטיגקייטן קעגן אונז פרויען. זאל מען הערן אונזער קול. צוזאמען וועלן מיר, אידענעס, גיין באגריסן משיח צדקינו. יא, מיר פרויען פארנט פון די מענער — מיט שטאלץ. בב״א! </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/202228/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 01 Feb 2017 13:34:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/202228/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/201905/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/Riki_flatbushGirl_2-web.jpg"/><p>אַ חסידישע קאַסירערין דריקט אויס איר אומצופֿרידנקייט וועגן אַ קונה מיט אַ נישט־צניעותדיק קליידל.</p> <p>Starring, written, directed, &amp; edited by Flatbush Girl</p> <iframe width="630" height="354" src="https://www.youtube.com/embed/FLJw1INzmCQ" frameborder="0" allowfullscreen="true"></iframe> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/201905/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 18 Jan 2017 15:02:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/201905/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/201502/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-12-28-2016_blog.jpg"/><p><image name="riki-12-28-2016_blog.jpg" align="right" /></p> <p>א פראסטיגע קעלט הערשט אינדרויסן. די ערד מיט די נאקעטע ביימער זענען באדעקט מיט שניי. „מלאך וועטער‟&#8230; אזוי רופט דאס מיין מאמע זאל לעבן. </p> <p>אינעווייניג אין שטוב גרייט מען זיך צום יום טוב חנוכה. די מנורה מיט די פוץ געצייג זענען שוין ארויסגענומען פון שאנק. די לאטקעלעך טאנצן אין טאפ אין די הייסע אויל שפריצט איבערן קיך. מען זוכט אױס די דריידלעך מיט די קוויטלעך און מען גרייט צו דעם בינטל דאלארן אויסצוטיילן פאר חנוכה געלט. עס איז די צייט פון יאר וואס משפחות פארברענגען צוזאמען, זינגען ביי די חנוכה ליכט, און פראווען די אזוי גערופענע חנוכה פארטיס. </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/201502/">Click here for the rest of the article... </a> Thu, 29 Dec 2016 14:16:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/201502/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/200872/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki-11-30-2016_web.jpg"/><p><image name="riki-11-30-2016_web.jpg" align="right" /></p> <p>„מזל טוב, מזל טוב! לעפקאוויטש האט א שידוך געטאן מיט יאקאבאוויטש!!!‟ </p> <p>„פששש, אזא שיינע שידוך! ממש פערפעקט!‟ </p> <p>„א טשטאשקע פון א בחור, ממש א תלמיד חכם! און אזא געלונגענע מיידל, א לערערין, זייער א זיסע, קײן עין־הרע!‟ </p> <p>„און די צוויי מחותנתטעס זענען פונעם זעלבן קלאס אין סקול און איצט טרעפט מען זיך אין פריידן!‟     אזעלכע נייעס הערט מען כסדר ביים חסידישן עולם. משה מיט יענקל האבן א שידוך געטאן, ברוך און זרח האבן א שידוך געטאן&#8230; און עס ציט זיך א גאלדענע קייט. </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/200872/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 30 Nov 2016 18:27:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/200872/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/200253/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/riki_11-01-2016-web.jpg"/><p><image name="riki_11-01-2016-web.jpg" align="right" /></p> <p>עס איז פרשת נח אויף דער וועלט! אין דער סדרה האט דער אויבערשטער באפוילן נח׳ן צו בויען א תיבה כדי זיך צו ראטעווען פונעם שרעקליכן מבול וואס האט געדארפט אומברענגען דעם גאנצן דור און ריינוואשן די וועלט. עס שטייט: נח איש צדיק תמים היה בדורותיו. נח איז געווען א צדיק אין זיינע דורות. מפורשים טייטשן דאס אויס אז לויט די שוואכקייט און פילע זינד פונעם דור איז נח געווען א צדיק נעבן זיי. און דער אויבערשטער, א בעל רחמים, האט נישט געוואלט אפווישן אינגאנצן די וועלט, האט ער געזוכט ביי וועם ער קען טרעפן עפעס גוטס און ער האט עס געטראפן אין נח. און ער האט דאן באפוילן פאר נח צו בויען א תיבה און זיך אריינציען מיט זיין הויזגעזינד, חיות און בהמות. און אזוי איז ער געראטעוועט געווארן פונעם מבול. </p> <p>רעדנדיג אזוי פון נח האב איך זיך דערמאנט אין דער באקאנטער פראזע „נח מיט זיבן גרייזן.” פאר די וואס ווייסן נישט, ניצט מען דאָס דאזיגע ווערטל ווען איינער מאכט א סך טעותים און גרייזן אויף א גרינגע קלייניגקייט. ווי צום ביישפיל דאס ווארט נח איז גאר א פשוטע ווארט וואס באשטייט פון אינגאנצן צוויי אותיות. און אז איינער קען באווייזן צו מאכן זיבן טעותים אין אזא ווארט, לאמיר נאר זאגן — צו קלוג איז ער נישט. איז מיר פלוצלונג איינגעפאלן א מוראדיגע זאך. די פראזע קען גאר האבן א טיפערן באדייט. נישט נאר איז דאס געגליכן צו נח צוליב די קורצקייט פון זיין נאמען, נאר מען קען דאס אויך פארגלייכן צו זיין כאראקטער. נח איז אליין געווען פיל מיט „גרייזן‟, דאָס הייסט — חסרונות און אומפערפעקציעס. א מענטש מיט פעלערן פונקט ווי אונז אלע. א מענטש צווישן אלע מענטשן וואס האבן אמאל געמאכט „גרייזן‟ אין זיין לעבן. און טראץ דעם אלעם האט אים דער רבו״שע אויסדערוויילט צו בלייבן אויף דער טריקעניש און אויפשטעלן נייע דורות. </p> <p>מען קען פון דעם ארויסלערנען א געוואלדיגע זאך: זוכן די גוטס אין יעדן איינעם. אין א וועלט פון אזויפיל שנאה און אכזריות דארפן מיר אויפזוכן די גוטע מענטשן. די פארפייניגטע צובראכענע מענטשן. די צוקלאפטע מענטשן „מיט זיבן גרייזן‟ אדער מער. און זיי אויפהייבן העכער פונעם מבול פון צרות מיט א שמייכל און א גוט ווארט. מיר האבן אלע אונזערע פעלערן און מיר ווילן נישט קיינער זאל אונז אנקוקן דורך אונזערע „גרייזן‟. און אפילו אונטער דעם אכזר און דעם שונא איז דא א גרייזיגע צובראכענע מענטש וואס זיינע טעותים האבן אים פארהארטעוועט. דארף מען זוכן ווי מען קען זיי ווייך מאכן מיט ליבשאפט און פארשטאנד. אינאיינעם וועלן מיר זיך ארויסראטעווען פון אונזער מבול, דעם גלות, און אויפבויען אונזער תיבה, דער בי״המק במהרה בימינו אמן! </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/200253/">Click here for the rest of the article... </a> Tue, 01 Nov 2016 13:54:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/200253/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/199912/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/Riki_kaporot_web.jpg"/><p>ערב יום כיפור איז א מנהג צו „שלאגן כפרות‟. דאס הייסט, א מאן נעמט א האן, און א פרוי נעמט א הינדל, און מ׳דרייט דאס ארום א פאר מאל איבערן קאפ און אזוי גיט מען איבער די עבירות פארן האן/הינדל און דערנאך טראגט מען עס צום שוחט און דאס איז א כפרה פאר די עבירות.</p> <p>איך קען א ביסל פארשטיין דעם קאנצעפט אז מען נעמט א קרבן פאר די עבירות אבער די וועג וויאזוי מען באהאנדלט דעם קרבן, דער רבו״שע זאל אונז באהיטן! דער האן גיט דאך אוועק זיין לעבן פאר דיינע זינד. א ביסל רחמנות און מיטגעפיל מעג מען נאך האבן צו דעם באשעפעניש. און אפילו דאס רעספעקטירן. א קוש געבן אנשטאט א שטויס! (א סך חסידים פירן זיך ביים סוף צו געבן דעם האן/הינדל א שטויס און זאגן „דיר צום טויט און מיר צום לעבן‟). און בכלל דאס רופן שלאגן כפרות קלינגט זייער בייז. מיר דארפן דאס אנהייבן רופן מקיים זיין כפרות!</p> <p>עס איז דא נאך א מנהג פון פטור ווערן פון עבירות און דאס איז תשליך! ביי א סך יידן פירט זיך אז מע גייט צו תשליך אום ראש השנה אבער נישט אלע באווייזן עס. קען מען אויכעט גיין עשרת ימי תשובה. מען גייט צום וואסער און מען ווארפט אריין ברעקלעך און מען טרייסלט אפ דאס קלייד און אזוי ווארפט מען אוועק אלע עבירות און וואסער אריין.</p> <p>פארשטייט זיך אז מען דארף נאך אלץ תשובה טון א חוץ די אלע מנהגים ווייל אז מען טוט אן עבירה קען מען נישט באשולדיגן דאס הינדל אדער די ברעקלעך אין וואסער. עס גייט נישט אזוי, אבער מיר ווייזן כאטש פאר׳ן אויבערשטן אז מיר ווילן זיך אפטרייסלען פון אלע אונזערע שלעכטע מעשים און זיין בעסערע מענטשן. זאלן מיר אלע זוכה זיין צו א זיסן לעכטיגן יאר מיט אלעם גוטן, אמן!</p> <iframe src="https://player.waywire.com/?id=Y6SSC02C9V4XVJNQ" frameborder="0" width="640" height="360" allowfullscreen="true"></iframe> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/199912/">Click here for the rest of the article... </a> Mon, 10 Oct 2016 12:46:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/199912/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/199666/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/Riki_GettyImages-488032810_web.jpg"/><p><image name="Riki_GettyImages-488032810_web.jpg" align="right" /></p> <p>עס איז א געהעריגער טאג אינעם לופט־פעלד אבער נישט פונקט ווי געווענטליך. עס זענען דא א סך מער חסידים און אלע סארטן אידן: אלערליי לבוש און אלע קאלירן יארמולקעס. אין דער זייט זיצט א אידל מיט זיין פידל און זינגט א ברסלב&#8217;ער זמר, אינעם אנדערן עק זיצט א אינגערמאן פאר׳דביקות׳ט אין א ליקוטי מוהר&#8221;ן ספר׳ל.</p> <p>אויף לינקס איז דא א מנין מנחה און אויף רעכטס — א גרופע בחורים וואס צעטיילן זיך מיט ציגארן וואס מען האט זיך איינגעהאנדלט פאר א גוטן פרייז אין „דוטי פרי‟ מארק. אונטער די פיס לויפן קליינע אינגעלעך און שפילן „גלחים, לויפטס!‟. וועט איר פרעגן וואס איז דא געשען? וועל איך אייך זאגן: ס׳איז אומן ראש השנה.</p> <p>ר׳ נחמן מברסלב זצ״ל האט געזאגט: „ראש השנה שלי עולה על הכל. ראש השנה ביי מיר איז גרעסער פון אלעס.‟ ווי דער רבי זאגט ווייטער: „יא געגעסן, נישט געגעסן, יא געדאוונט, נישט געדאוונט, אבער יעדער דארף זיין ביי מיר ראש השנה.‟  </p> <p>די ברסלב&#8217;ער חסידים פירן זיך שוין אזוי יארן לאנג — עולה רגל זיין קיין אומן צום רבינס ציון כדי צו פועלן ביי אים א גוט געבענטשט יאר. ווי ס׳שטייט אין די ספרים, זענען די צדיקים ווי אדוואקאטן. און ווער וויל דען נישט האבן א גוטן אדוואקאט צו פועלן א זיס יאר. </p> <p>(לויט וואס איך האב געהערט פון מיין חשובן מאן וואס איז א ברסלב׳ער) זיצן טויזענטער אידן און בעטן און וויינען. זיי רייסן איין וועלטן און פועל׳ן אויס ישועות מיט רפואות פאר זייערע ליבסטע. אנדערע זיצן מיט א תהילים און חזרן דאָס איבער און איבער. אידן זינגען צוזאמען. מען טאנצט אין שפרינגט. און די שענסטע זאך איז — אז מען זעהט אלע מיני אידן זענען באחדות, נישט קיין חילוק וויאזוי זיי זעען אויס אדער וואס פארא לבוש זיי טראגן. עס איז ממש א בליק וויאזוי ביאת המשיח וועט אויסקוקן און ווי מען וועט זיך דארט פארטראגן. </p> <p>א מאל הערט מען פון געוויסע מענער וואס זיצן אינדערהיים: „ס׳איז נישט נארמאל איבערצולאזן די ווייב א וואך און זיך אוועקפארן!‟ נאר דער זעלבער ייד וועט אפשר אליין פארן דריי וואכן קיין לאס ווייגאס אדער אנדערע פלעצער — כלומפר&#8217;שט פאר „ביזנעס‟ — און ער טוט דארט כל מיני עבירות — און דאס איז ביי אים הונדערט פראצענט אקעי. אבער קיין אומן אויף א פאר טאג — חלילה וחס! נעבעך זיין ווייב&#8230;</p> <p>אבער אין דער אמת׳ן קען מען אים דאך פארשטיין. מן הסתם גייט ער פשוט אויס פאר קנאה און ער וואלט געלאפן אויף אלע פיר, ווען ער קען. עס קען גאר זיין אז זיין בני בית לאזט אים נישט פארן. ווייל ווי קען א ייד נישט זיין אינדערהיים אויף יום טוב? איי, יארן צוריק ווייסן מיר זענען חסידים כסדר געפארן צום רבי׳ן אויף יום טוב? די היינטיגע פרויען זענען שוין קליגער און געטרויען נישט די מענער. און דאס קען מען אוודאי אויך פארשטיין.  </p> <p>אבער פאר די וואס האבן יא די זכי׳ צו פארן, איז דאס א מורא׳דיגע איבערלעבעניש! און איך קען אייך פארזיכערן אז איך האב געזען א גרויסן חילוק אין דער הצלחה פון מיין גוטן מאן אין די יארן וואס ער איז געפֿארן קיין אומאן. ר׳ נחמן׳ס כח און השפעה איז נישט אוועקצומאכן. און נישט קיין וואונדער, אז מע זעט ווי ר׳ נחמן קען צוזאמברענגען אזויפיל סארטן אידן באחדות&#8230;</p> <p>זאלן מיר טאקע אלע דערלעבן, אין זכות פונעם רבי׳ן, צו האבן א כתיבה וחתומה טובה און א גוט געבענטשט יאר. </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/199666/">Click here for the rest of the article... </a> Mon, 26 Sep 2016 16:29:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/199666/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/199227/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/Riki_09-06-2016-4_web.jpg"/><p>אנגסט (anxiety) איז ווי א תפיסה אן אן ארויסגאנג.</p> <p>א פאניק וואס נאגט אין מח.</p> <p>א שטימע וואס הילכט אפ ווי א דונער מיט א ווידערקול.</p> <p>א שטריק וואס דערשטיקט דעם האלדז — צוביסלעך.</p> <p>א באמבע וואס באכעט אין הארץ.</p> <p>א דיבוק וואס מען פארכט איום ונורא.</p> <p>א פערזענליכע אפאקאליפסיע.</p> <p><image name="Riki_09-06-2016-4_web.jpg" align="right" /></p> <p>מען שפירט ווי מען גייט אויס צוביסלעך. עס נעמט איבער דעם מח און לאזט נישט קיין ארט פאר רעאליטעט. די הארץ קלאפענישן ווערן שטארקער, די אויגן — פארבלענדט, דער אטעם — שווערער, און דער האלדז — טרוקענער. מען פראבירט זיך בארואיגן מיט א טיפן אטעם אבער דאן הייבט מען אן טראכטן אז עפעס שטעקט אין האלדז און די מחשבות הויבן אויך אן לויפן. מען ווייסט שוין אליין נישט וואס איז עכט און וואס נישט און דאס מאכט דעם מענטש הילפלאז.  </p> <p>אנגסט לאזט נישט דעם מענטש לעבן רואיג. עס לאזט נישט דעם מענטש גיין אין ערגעץ. מען קען זיצן ביים ברעג ים און די וועטער איז הערליך, ס&#8217;בלאזט א ווארימע ווינטל און די זון גלעט דעם פנים מיט ליבשאפט, אבער אויב טוען די געדאנקען לויפן העלפט נישט גארנישט.</p> <p>אוי וויי, אפשר וועל איך ווערן פארברענט פון די זון&#8230; אפשר איז דער מענטש וואס זיצט נישט ווייט פון מיר א מערדער און פלאנט שוין מיין טויט&#8230; אפשר גייט א שארק פיש ארויסטאנצן פון וואסער און מיך אויפעסן&#8230; אפשר גייט פלוצלונג פון ערגעץ ווי ארויסוואקסן א טעראריסט און אנהייבן שיסן&#8230; און אזוי רוישט דער מח אזוי ווי די כוואליעס פונעם וואסער וואס קראכן אריין אינעם זאמד ביים ברעג.  </p> <p>א מענטש וואס ליידט נישט דערפון וועט קיינמאל נישט פארשטיין ווי שווער דאס איז צו באקעמפן. יעדן טאג איז דאס אן עקסטער געראנגל פאר זיך. א קריג מיט די מחשבות. מען פראבירט אוועקשטיפן געדאנקען וואס הייבן אן אריינקריכן ווי קליינע ווערימלעך. מען פראבירט כאפן א טיפן אטעם. אבער נאך דעם וואס עס הויבט זיך אן און עס נעמט איבער, איז שוין זייער שווער ארויסצוגיין דערפון. עס קומט אפט פון צופיל אריינטראכטן און אפילו מען זאגט זיך: טראכט נישט דערפון, העלפט עס נישט אלעמאל. </p> <p>מען זאגט: אן איינרעדעניש איז ערגער ווי א קרענק. מען כאפט אפילו נישט ווי טיף איז דער טייטש פון די ווערטער, און וואס פארא גרויסן מוסר השכל מען קען דערפון ארויסנעמען. ווען א מענטש ליידט, ליידער, אויף א פיזישע קרענק, באקומט ער נאר חיזוק און גוטע ווערטער מיט וואונטשן. אבער אויב ליידט איינער ל״ע פון א גייסטישע קרענק דאן זאגן מען וועגן אים: „עעע, ער איז א משוגענער&#8230;‟; „עעע, ער האט צוטאן מיט די נערוון&#8230;‟ „אאא, מאכטס זיך נישט נאריש; עס איז נאר אן איינרעדעניש‟. עס איז פונקט אזוי וויכטיג זיך צו האלטן גייסטיש געזונט ווי פיזיש. און אויב איז עס אמת וואס מען זאגט אז אן איינרעדעניש איז ערגער פון א קרענק דארף מען אוודאי און אוודאי מחזק זיין די וואס ליידן דערפון אדער סיי וועלכע גייסטישער פראבלעם ווייל ס׳איז דאך טאקע ערגער פון א קרענק.  </p> <p>אזויפיל מענטשן ליידן אויף גייסטישע קרענק און קיינער ווייסט נישט דערפון. מען שטעלט אן א פנים פונדרויסן כאילו אלעס איז וואול און גוט, אבער פון אינווייניג עסט דער מענטש זיך אויף, פילט זיך צובראכן און קיינעם פאלט אפילו נישט איין וואס גייט פאר. און א סך מענטשן, ליידער, באקומען נישט די ריכטיגע הילף און באהאנדלונג [treatment] ווייל זיי שעמען זיך דערמיט.</p> <p>אבער פארקערט — דאס איז בכלל נישט קיין בושה! איך פארשטיי נאכנישט פארוואס דאס איז מער א בושה ווי א פיזישער קרענק. מיר דארפן מער רעדן דערפון כדי אז די וואס ליידן דערפון זאלן זיך נישט פילן אזוי אומבאקוועם דערמיט. זאל דער אויבערשטער העלפן מיר זאלן אויסגעלייזט ווערן פון אונזערע אייגענע תפיסות און צוקומען צו אמת׳ע מנוחת הנפש. אמן.</p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/199227/">Click here for the rest of the article... </a> Tue, 06 Sep 2016 13:56:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/199227/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/198988/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/Riki_08-24-2016_web.jpg"/><p><image name="Riki_08-24-2016_web.jpg" align="right" /></p> <p>אויפוואקסנדיג אין א חסידישער פרומער שטוב, איז נישט געווען קיין סך פארוויילונגען און אקטיוויטעטן ווי, למשל, טעלעוויזיע, אינטערנעט, טעאטער, קאנצערטן, צירקן&#8230; אד״ג. אונז זע&#8217;מיר געווען צופרידן מיט דער סעריע „דערציילונגען פון צדיקים‟ און קאסעטן פון ר׳ לייבל וויינשטאק!</p> <p>איך בין נישט זיכער אויב דאס איז א מעלה אדער א חסרון! </p> <p>פון איין וועגס פיל איך ווי איך האב פארפאסט אזוי סך, אבער פון דער אנדערער זייט וואלט איך קיינמאל נישט אויפגעגעבן די שעהען וואס איך בין געזעסן צוגענאגלט צום טעיפ רעקארדער און אויסגעהערט זעמל פון „די לעצטע געדאנק‟ — א שפיל פון שושן פורים וואס איז רעקארדירט געווארן אויף קאסעט און פארקויפט געווארן אין אלע געשעפטן. זעמל איז דער נאמען פון איינעם פון די כאראקטערן. איך פלעג זיך צוהערן און נאכדעם עס נאכגעזאגט ווארט ביי ווארט, און יעדע מאל עקסטער זיך צעקאטשעט פאר געלעכטער ווען זעמל רעדט פון זיין באבע צירל: „מיין באבע צירל איז א מורא׳דיגע צדיקת! זי גייט ארויס יעדן אינדערפרי מקדש זיין די לבנה&#8230;‟. אדער ווען ער גרויסט זיך מיט זיין זון: „אקיי, בייטאג לערנט ער נישט, אבער ביינאכט לערנט ער ימים ולילה&#8230;‟. די דאזיגע מאמענטן וואלט איך ווען קיינמאל נישט געהאט אויב וואלט איך זיך צוגעהערט צו „מיקי מויז‟ אדער „גרויסער פויגל‟ (ביג בערד). </p> <p>ווען איך האב ערשט געהערט פונעם ווארט אינטערנעט איז דאס מיטגעקומען מיט ווערטער ווי טריפה, גע׳אסר׳ט, טמא, רחמנא לצלן&#8230;</p> <p>די קהילה מאכט דעם אינטערנעט אויסזען אזוי שרעקעוודיג אבער אינטערעסאנט! מען האלט ריזיגע אסיפות אויף דעם און מען נעמט נישט אן קינדער אין חדרים און שולעס צוליב דעם. מען איז כסדר פארנומען צו טראכטן מיט וואס נאך מען קען אויפקומען צו באקעמפן דעם אינטערנעט. מאכנדיג אזא גרויסן רעש דערפון, כאפן זיי נישט אז אין די זעלבע צייט טוען זיי דאס פראמאטירן און מאכן דעם עולם זאל דאס דווקא שטארק וועלן.</p> <p>זייענדיג א קינד אין די צענערלינג יארן האט מיר דאס מוראדיג געצויגן. דעם נייגער און דאס לעכצן פאר עפעס אינטערעסאנט האט מיר געשעפשעט און אויער. איך האב זיך זייער געוואונדערט. וואס איז דאס די אינטערנעט? וואס זעט מען דארטן? עס האט מיר גענאגט און געלעכערט אין קאפ אזש איך האב זיך שוין מער נישט געקענט איינהאלטן. איך בין ארויס אויף א מיסיע צו געוואר ווערן וואס איז שוין אזוי אינטערעסאנט אויף דעם אינטערנעט וואס מיר טארן נישט זען? גאר אנטוישט בין איך געווען די ערשטע מאל איך האב זיך געזעצט צום טריפהנעם אינטערנעט! עס איז נישט געקומען צו פליען קיין לבנות מיט שטערנס אזויווי איך האב געמיינט וועט געשען. א בלאנקע ווייסע פאפיר איז געווען פאר מיינע תמימות׳דיגע אויגן. </p> <p>היינט קען איך מיך נישט באגיין אן דעם אינטערנעט. ווי אזוי וואלט איך געהאט צייט צו ערליידיגן און איינקויפן אלעס וואס איך טו דורכן אינטערנעט? און ווי אזוי וואלט איך זיך באגאנגען אן ר׳ גוגל? ווען איך ווייס נישט עפעס און איך פרעג גוגל׳ען האט ער שטענדיק גלײך אַן ענטפער פאר מיר. עס מאכט פשוט דאס לעבן גרינגער.</p> <p>מיר איז איצט זייער קלאר אז ווער עס זוכט זיך צרות, אדער ווער עס זוכט צו זינדיגן, קען דאס טרעפן אן דעם אינטערנעט!  </p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/198988/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 24 Aug 2016 16:38:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/198988/ //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/198665/ <img src="//yiddish.forward.com/workspace/assets/images/articles/tisha-b-av-Francesco_Hayez_web.jpg"/><p><image name="tisha-b-av-Francesco_Hayez_web.jpg" align="right" /></p> <p>ווער עס איז געווען אין רוב חסידישע מיידל קעמפס ווייסט וואס יום עיון איז. צוויי טעג פאר תשעה באב נעמט מען צוזאם אלע מיידלעך פון קעמפ און אנשטאט אקטיוויטעטן, הערט מען אויס דרשות א גאנצן טאג! האט איר שוין אמאל פראבירט זיצן אויף א הארטן באנק פאר צוועלעף שעה א טאג און אויסהערן איינעם דרשנ׳ען? לאמיך אייך זאגן, עס איז גאר אומבאטעמט. איך וואלט געזאגט עס איז ממש „פיינפול‟. מען ברענגט פארשידנארטיגע באוואוסטע רעדנערינס פון די חסידישע קרייזן און זיי רעדן פונעם חורבן, וויפל מיר האבן געזינדיגט און דערפאר איז געקומען אויף אונז דער גלות און וואס מיר קענען פארריכטן צו ווערן אויסגעלייזט פונעם גלות. </p> <p>עס הויבט זיך אן אוודאי מיט די „איי מעיק-אפ‟ (אויגן־קאָסמעטיק). די אידישע מיידלעך האבן זיך געפארבט די אויגן און דאס האט מוראדיג דערצערנט דעם אויבערשטן. דערנאך קומט מען מיט נאך ראיות, אז די צרות זענען צוליב דעם וואס מיידלעך האבן זיך באשפריצט מיט פארפומען און געווירצן. און יעדעס יאר עקסטער פארגעסט מען נישט צו דרשנען וועגן די קלאפעדיגע שיך וואס די מיידלעך טראגן. ווען זיי האבן שפאצירט אין גאס האט די קלאפעריי געמאכט א הויכע גערודער און דאס איז גאר אומצניעותדיג.</p> <a href="//blogs.forward.com/through-riki-s-eyes/198665/">Click here for the rest of the article... </a> Wed, 10 Aug 2016 14:48:00 GMT-5 //blogs.yiddish.forward.com/through-riki-s-eyes/198665/