די פּויליש־ייִדישע געזונט־אָרגאַניזאַציע „טאָז‟, ראָשי־תּיבֿות פֿאַר די פּוילישע ווערטער — „געזעלשאַפֿט צו פֿאַרהיטן דאָס געזונט פֿון דער ייִדישער באַפֿעלערונג‟, איז געגרינדעט געוואָרן אין וואַרשע אין 1921 צו פֿאַרבעסערן דאָס געזונט פֿון די ייִדישע קינדער אין לאַנד. (מער וועגן „טאָז‟ — http://www.yivoencyclopedia.org/article.aspx/TOZ)
דער ייִדישער פֿילם — „מע קעמפֿט פֿאַרן געזונט‟ (מיט פֿראַנצייזישע אונטערקעפּלעך) פֿון די 1930ער יאָרן איז געמאַכט געוואָרן מיטן ציל צו זאַמלען געלט פֿאַר „טאָז‟. ער ווײַזט זעלטענע גאַסן־סצענעס און בילדער פֿון ייִדישער אָרעמקייט, בפֿרט פֿון אָרעמע ייִדישע קינדער. אָבער, דער עיקר, זעט מען די וויכטיקע אַרבעט פֿון „טאָז‟ מיטן טראָפּ אויף ריינקייט און גימנאַסטיק.
דער הײַנטיקער צוקוקער וועט זיך אפֿשר חידושן פֿון געוויסע אַספּעקטן אינעם פֿילם: די פּוילישע ייִדישע קינדער האָבן נישט געוווּסט וואָס ס‘איז אַ סערוועטקע? צי איז אַ שטיקל זייף טאַקע געווען אַזאַ יקר־המציות ווי מע זעט אין פֿילם? אַזוי איז דאָך געווען די ווירקלעכקייט. די „טאָז‟־ דאָקטוירים און קראַנקנשוועסטער זענען די העלדן פֿונעם פֿילם, אָבער די חנעוודיקע קינדער זענען די הויפּט־פּערסאָנאַזשן.
דער פֿילם איז אײַנגעטיילט אויף דרײַ טיילן און מיר ווײַזן דעם גאַנצן פֿילם:
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.