Oyneg Shabes

„דער תּלמיד אין מידבר‟ און „שלאָף מײַן קינד‟

"The Student in the Desert" and "Sleep, My Child"

  • Print
  • Share Share
יום־טובֿ עהרליך

27 יאָר נאָך זײַן פּטירה בלײַבט יום־טובֿ עהרליך צווישן די פּאָפּולערסטע חסידישע זינגער. אַ קאַרלין־סטאָלינער חסיד פֿון קאָזנהאַראַדאַק, אַ קליין שטעטעלע אין ווײַסרוסלאַנד, האָט ער איבערגעלעבט די צווייטע וועלט־מלחמה אין אוזבעקיסטאַן. נאָכן באַזעצן זיך שוין אין וויליאַמסבורג איז ער געוואָרן אַ פּאָפּולערער בדחן און זינגער און האָט אַרויסגעלאָזט אַ טוץ אַלבאָמען מיט לידער, וואָס ווערן נאָך אַלץ געזונגען דורך די גרעסטע הײַנטצײַטיקע חסידישע זינגער ווי ליפּא שמעלצער, אַבֿרהם פֿריד און מרדכי בן־דוד.

אַן עכט־טאַלאַנטירטער פֿאָלקס־פּאָעט, וועמענס לידער ווײַזן אַרויס אַ געוואַלדיקע גאַמע טעמעס, סטילן און מעטאַפֿאָרן, האָט עהרליך גענומען ס׳רובֿ פֿון די מעלאָדיעס, צו וועלכע ער האָט צוגעפּאַסט זײַנע ייִדישע ווערטער, פֿון רוסישע לידער, וואָס ער האָט זיך געהאַט אויסגעלערנט ווי אַ קינד. צווישן זײַנע באַקאַנטסטע לידער זענען „יעקבֿ‟, וועגן אַ ייִד וואָס ער האָט געקענט אין אוזבעקיסטאַן, וואָס האָט זיך אָפּגעזאָגט חתונה צו האָבן מיט אַ רײַכער אוזבעקער פֿרוי; „שלאָף מײַן קינד‟, וואָס האַנדלט זיך וועגן אַ פֿרוי, וואָס טרעפֿט אַ קינד אַליין אין וואַלד בעתן חורבן, און „וויליאַמסבורג‟. אַזוי ווי אַזעלכע הײַנטיקע חסידישע שטערן ווי ליפּא שמעלצער און מיכאל שניצלער, האָט עהרליך זיך דערלויבט צו קריטיקירן געוויסע אַספּעקטן פֿון דער חסידישער געזעלשאַפֿט, בפֿרט ווי אַ טייל פֿון זײַנע הומאָריסטישע שטיקלעך אין גראַמען.

אינעם מעטאַפֿאָרישן ליד „דער תּלמיד אין מידבר‟ אויבן, הערט מען ווידערקלאַנגען פֿון דער אור־אַלטער חסידישער טראַדיציע, ווי אפֿשר אויך אַ פֿאָרגעפֿיל פֿאַרן „מאַגישן רעאַליזם‟, וואָס איז שפּעטער געוואָרן פּאָפּולער אין דער וועלט־ליטעראַטור.

ס׳איז אויך כּדאַי צו הערן זײַן האַרצרײַסנדיק ליד „שלאָף מײַן ליד‟.