Oyneg Shabes

„מה נשתּנה‟ — די פֿיר קשיות אויף ייִדיש און לשון־קודש

The Four Questions in Yiddish and Ashkenazi Hebrew

  • Print
  • Share Share

די „פֿיר קשיות‟ פֿון דער הגדה שטאַמען לכתּחילה פֿון דער גמרא. צוליב דעם, וואָס דער מינהג פֿון פֿרעגן די פֿיר קשיות בײַם סדר איז אָנגענומען געוואָרן בײַ אַלע ייִדישע עדות זענען דאָ אַ סך פֿאַרשידענע ניגונים, מיט וועלכע מע זינגט זיי. דערצו איז דאָ אַ מינהג אין ס׳רובֿ ייִדישע קהילות, אַז אַ קליין קינד זאָל פֿרעגן די פֿיר קשיות. דערפֿאַר זענען דאָ נוסחאות פֿונעם ליד אויף באַזונדערע ייִדישע שפּראַכן, ווײַל מע האָט געוואָלט, אַז דאָס קינד זאָל פֿאַרשטיין די ווערטער.

אין ישׂראל הערט מען נאָך אַלץ אין אַ סך חרדישע היימען, וווּ מע רעדט געוויינטלעך אויסשליסלעך העברעיִש, אַז דאָס קינד זאָל זינגען די פֿיר קשיות אויף ייִדיש, ווי אויך אויף דער טראַדיציאָנעלער אַשכּנזישער חבֿרה. דאָס זעלביקע קומט אויך פֿאָר אין אַמעריקע צווישן די ענגליש־רעדנדיקע ליובאַוויטשער חסידים און אַפֿילו בײַ געוויסע וועלטלעכע ייִדישע משפּחות. אין דער דאָזיקער חנעוודיקער רעקאָרדירונג קען מען הערן ווי דער פּאָפּולערער חסידישער זינגער „רבי אַלטער‟, באַגלייט פֿון אַ קינדער־כאָר, שטעלט פֿאָר די פֿיר קשיות אויף ייִדיש און אויף לשון־קודש אויפֿן טראַדיציאָנעלן שטייגער.