Oyneg Shabes

„לשנה טובֿה — אַ גוט יאָר‟

Leshone Toyve A Good Year

  • Print
  • Share Share

ווי אַ קינד אין פֿילאַדעלפֿיע אין דער אָרטיקער ייִדישער פֿאָלקסשול האָב איך זיך אויסגעלערנט אַ ריי לידער אויף ענגליש, ייִדיש און העברעיִש און אַפֿילו אַ פּאָר אויף דזשודעזמאָ וועגן די ייִדישע יום־טובֿים (די פֿאָלקסשול האָט צו יענער צײַט, ליידער, ניט מער געלערנט קיין ייִדיש). אויף וויפֿל איך קען זיך דערמאָנען, איז דאָס איינציקע ייִדישע ראָש־השנה ליד וואָס מיר האָבן געזונגען געווען „לשנה טובֿה — אַ גוט יאָר‟.

נאָך דעם וואָס איך האָב זיך אויסגעלערנט ייִדיש איז מיר געווען אַ חידוש, וואָס דאָס ליד איז ניט ברייט באַקאַנט. ווי אַ קינד האָב איך דאָך געמיינט, אַז ס׳איז אַן אַלט פֿאָלקסליד. ווי עס ווײַזט זיך אויס, איז דאָס ליד ניט אַזוי אַלט. ס׳איז פֿון די 1940ער אָדער 1950ער יאָרן און געשאַפֿן האָט עס חנה מלאָטעק ז׳׳ל, וואָס האָט דעמאָלט געאַרבעט ווי אַ געזאַנג־לערערין אין אַ ריי ייִדישע פֿאָלקסשולן. זי האָט אַדאַפּטירט די ווערטער פֿון שמואל צעסלערס אַ ליד. אָט דערקלערט זי אין אַן אינטערוויו מיט האַנקוס נעצקי ווי אַזוי זי האָט געשאַפֿן דאָס ליד:

פֿאַראַיאָרן האָט זיך באַוויזן אויף „יו־טוב‟ אַ פּרעכטיקע רעקאָרדירונג פֿונעם ליד, אויפֿגעפֿירט פֿון אַ קינדער־כאָר בײַם „אַרבעטער־רינג‟ אין 1974. ליידער קען איך איצט אין ערגעץ ניט געפֿינען די רעקאָרדירונג, אַחוץ אויף אַ פּלאַטע מיטן נאָמען „גוט יום־טובֿ קינדער‟, וואָס מע האָט קיינמאָל ניט אַרויסגעלאָזט ווי אַ קאָמפּאַקטל אָדער אַפֿילו אַ קאַסעט.

איך האָב אָבער יאָ געפֿונען דעם פֿילם אויבן, אין וועלכן דער מינסקער ייִדישער כאָר שטעלט פֿאָר דאָס ליד. אונטן, נאָך 2:23 מינוט, קען מען זען ווי דער ראַבינער אַבֿרהם מלאָטעק און זײַן פֿרוי יעל קאָרנפֿעלד שטעלן אויך דאָס ליד פֿאָר. אַבֿרהם איז, אַוודאַי, חנה מלאָטעקס אַן אייניקל.

אָט קען מען אויך הערן אַ פּראָפֿעציאָנעל רעקאָרדירטער נוסח פֿונעם ליד, וואָס סינדי פּיילי האָט געשאַפֿן ווי אַ טייל פֿון איר אַלבאָם „ס׳איז יום־טובֿ קינדער, לאָמיר זינגען‟.