די ליבע פֿון אַ בלעכער

From a Tinsmith, With Love

פֿון שירה גאָרשמאַן

בײַ יונה סטעלמאַך איז געװען אַ שבת־צו־נאַכטס װי אַלע מאָל. ער האָט געשפּאַנט איבערן שטיבל און נישט געהערט, װי זײַן װײַב נעכע האָט אים גערופֿן עסן װעטשערע:

— נו, װיפֿל מאָל דאַרף מען רופֿן? די בוריקלעך װערן דאָך קאַלט!

— קאַלטע בוריקלעך־ראָסל איז נאָך געשמאַקער, — האָט יונה געזאָגט און זיך געזעצט עסן.

— פֿרומקע, גײ אױך צום טיש! — האָט נעכע אַ רוף געטאָן.

נאָר פֿרומקע איז, װי פֿריִער, גע­זעסן אויף דער הילצערנער שלאָפֿ­באַנק, מיטן אָפֿענעם ביכל אױף די קני. זי האָט פֿאַרפֿלאָכטן און פֿונאַנ­דער­גע­פֿלאָכטן דעם העל־ברױנעם צאָפּ. אירע באַקן האָבן זיך געצונדן און געלאָשן. אַ טיפֿער אומעט האָט אַראָפּגעקוקט פֿון איר פּנים און פֿון אירע גיך־גיך זיך פֿלעכטנדיקע בלײכע פֿינגער.

יונה איז נאָך װעטשערע אַרױס אין דרױסן. נעכע האָט װידער דער­מאָנט פֿרומקען: “װעטשערע”. דאָס מײדל האָט זי פֿאַרצװײפֿלט אָנגעקוקט און שטיל געפֿרעגט:

— מאַמע, דער גרױסער טשוהון איז לײדיק?

— װאָס פֿרעגסטו, דו האָסט דאָך אַלײן אײַנגעװיקלט אין אים באָב אױף זריעה.

— איך דאַרף האָבן הײס װאַסער.

— שטעל צו די קאַן.

— איך דאַרף אַ סך װאַסער.

— װאָס פֿאַר אַ באָד אין מיטן שבת־צו־נאַכט? װאָס גײסטו אַרום װי אַ הון נאָך כּפּרות שלאָגן, זינט דער שמירער, דער שעלױע, איז אַװעקגעפֿאָרן?

— שטילער, דער טאַטע װעט דער­הערן…

— נו, זאָל ער הערן, װאָסי, ער זעט נישט? סודות? — איז נעכע בלײך געװאָרן װי קרײַד, אױסגעשריגן — יונה! יונה! אַהער גײ!

יונה איז אַרײַנגעגאַנגען, שטײן גע­בליבן לעבן שװעל און אַרױסגע­ברומט:

— װי װײַט איז דער אומגליק?

— צװײ חדשים, טאַטע.

— מיט אַ שעה צוריק האָסטו געהאַט אַ טאַטן, חצופֿה אײנע! פֿון װאַנען איז ער כאָטשבע? דעם צאָפּ לאָז צו רו! די טריפֿהנע אױגאַנעס הײב אױף!

פֿרומקע האָט װי נישט געהערט. יונה האָט געשפּאַנט איבער דער שטוב מיט אימפּעט, אַזש די פֿענצ­טער האָבן געקלונגען. נעכע האָט זיך אײַנגעװיקלט אין דער גרױסער פֿאַטשײלע און פֿאַרגראָבן די באַ­האַלטענע הענט.

— שיט אָן זאַלץ דײַן כודאָזשניק! דו װעסט אים זען, װי דײַנע אױערן. אַװרעמקע דעם בלעכער רוף — ער װעט מיט דיר גײן אין “זאַגס”, דער בלעכער, ריר זיך!

— איך װעל אין ערגעץ נישט גײן.

— אַז איך זאָג, װעסטו שױן יאָ גײן, דו־אַו! — האָט יונה אױסגעשריִען און אַ פּאַטש האָט אַ װאָרף געטאָן פֿרומקעס קאָפּ אױף לינקס. פֿון צװײטן פּאַטש אױף רעכטס, איז בלוט גערונען פֿון פֿרומקעס נאָז. נעכע האָט אים אָנגעכאַפּט פֿאַר די הענט.

— הער אױף! דײַנע פּראַלניקעס נעם צו! איך גײ נאָך אַװרעמקען! האָסט צען אױגן אין קאָפּ!

* * *

װען נעכע איז מיט אַװרעמקען אַרײַן אין שטוב, איז פֿרומקע געשטאַ­נען אױפֿן זעלבן אָרט. פֿון איר נאָז האָבן זיך געצױגן צװײ רינװעלעך בלוט.

— פֿרומעלע, האָסט געשיקט נאָך מיר? שװײַג נישט, זאָג אַ װאָרט, אָט בין איך!

— גוט־װאָך, אַװרעמקע! איך האָב געשיקט נאָך דיר! געדענקסט װאָס דו האָסט פֿאַראַכטאָגן געזאָגט צו מיר? קענסט זי נעמען, ס׳איז אין גאַנצן צװײ חדשים… װײסט פֿון װעמען? פֿון װינטן־שרײַבער, װאָס האָט אײַך באַ­מאָלט דעם קלוב, ריכטיק, װי מיר האָבן הײַנט שבת־צו־נאַכט! — האָט יונה געזאָגט.

אַװרעמקע האָט געקוקט אױף פֿרומקען. זי האָט צוגעדעקט דאָס פּנים מיט בײדע הענט. צװישן אירע פֿינגער האָבן זיך נאָך געצױגן די רױטע רינ­װע­לעך. עס האָט אױסגעזען, װי זי װאָלט געהאַלטן אירע הענט פֿאַרן פֿלאַם. אַװרעמקע האָט זיך פֿאָרזיכ­טיק צוגע­רירט צו אירע הענט און הױך געזאָגט:

— שרײַט נישט אַזױ, יונה! שװערט זיך נישט. איר זײַט דערבײַ נישט גע­שטאַנען! ס׳איז פֿון מיר, נישט פֿון קײן אַנדערן! גײסט מיט מיר, פֿרומעלע? קום מײַן קרױן! — האָט אַװרעמקע געזאָגט און זי גענומען פֿאַר אַ האַנט.

נעכע האָט אַראָפּגענומען די פֿאַטשײלע פֿון זיך, אַ װאָרף געטאָן צו די אַװעקגײענדיקע. נאָר אַװרעמ­קע מיט פֿרומקען האָבן זיך נישט אומ­געקוקט. די פֿאַטשײלע, אַן אױס­געשפּרײטע, פֿאַרשעמטע איז גע­בליבן ליגן אױף דער פּאָדלאָגע…