Oyneg Shabes

איין מעלאָדיע פֿאַר צוויי לידער

One Melody, Two Songs

  • Print
  • Share Share

עס איז נישט קיין גרויסער חידוש, וואָס מע הערט די זעלבע מעלאָדיע אין עטלעכע פֿאָלקסלידער. בײַם פֿאָלק ווערן די מעלאָדיעס איבערגעניצעוועט, איין מאָל און נאָך אַ מאָל, און דער פּראָצעס קען געדויערן דורות.

אָבער אין איין פֿאַל, זענען די צוויי לידער מיט איין מעלאָדיע אַזוי אַנדערש, אַז נישט אַלע מענטשן וואָס קענען ביידע לידער כאַפּן זיך, אַז די מעלאָדיע איז טאַקע די זעלבע. עס רעדט זיך וועגן דעם ליבע־ליד „טומבאַ‟ און דאָס חסידישע ליד „גוואַלד זשע ברידער‟. צוויי לידער מיט גאָר אַנדערע ווערטער און געזונגען מיט גאָר אַנדערע געפֿילן. „טומבאַ‟ איז אַ שפּילעוודיק ליד; „גוואַלד זשע ברידער‟ איז אַ דבֿוקותדיקס.

ווער האָט „גענאַשט‟ פֿון וועמען? „געוואַלד זשע ברידער‟ האָט מען געדרוקט אין פֿאַרשיידענע נוסחאָות אין שאול גינזבורג און פּסח מאַרעקס פּעטערבורגער לידער־זאַמלונג פֿון 1901. דער פֿאַקט, אַז עטלעכע וואַריאַנטן האָט מען געזונגען בײַם סוף פֿונעם 19טן יאָרהונדערט, איז אַ סימן פֿאַרן פֿאָלקלאָריסט, אַז דאָס ליד איז נישט נײַ. דאָס ליד „טומבאַ‟ אָבער איז געדרוקט געוואָרן צום ערשטן מאָל אין משה בערעגאָווסקי און איציק פֿעפֿערס לידער־זאַמלונג פֿון 1938, און אַלע זינגען דעם זעלביקן טעקסט, וואָס דאָס איז אַ סימן פֿון (רעלאַטיוו) נײַקייט.

מיר ברעגנען אײַך דאָס ליד „טומבאַ‟, ווי עס טײַטשט עס אויס רבֿקה קאַפּלאַן אויף איר קאָמפּאַקטל „אויף די וועגעלעך‟. בײַם צימבל איז פּינחס רושעפֿסקי.

טומבאַ

אויפֿן אויוון זיצט אַ מיידל,
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ.
און זי העפֿט אַ ווײַסע קליידל
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ.

איז אַ בחור אָנגעפֿלויגן,
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ באַ.
און האָט דעם פֿאָדעם אָפּגעצויגן.
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ.

אײַ דו בחור, אײַ דו פֿײַער,
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ,
ס‘וועט דיר קאָסטן זייער טײַער.
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ.

כ‘וועל ניט פֿרעגן דיך פֿון וואַנען…
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ.
כ‘וועל ניט אָפּלאָזן פֿון דאַנען.
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ.

כ‘וועל זיך האַלדזן, כ‘וועל דיך ליבן.
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ
איז דער בחור דאָרט פֿאַרבליבן.
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ

אויפֿן אויוון זיצן צווייען.
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ.
ניט זיי העפֿטן, ניט זיי נייען.
טומבאַ, טומבאַ, טומבאַ, באַ.